Inleiding
In deze blog wil ik 101 tips om meer zelfvoorzienend te leven met je delen.
Verschillende mensen geven heel verschillende betekenissen aan het woord zelfvoorzienend.
Ik begin daarom met een korte uitleg over wat je hieronder wel en niet kunt verwachten.
Ik heb dit artikel geschreven met de gemiddelde Nederlander in gedachten. Dat betekent dat er veel heel eenvoudige bruikbare huis, tuin en keukentips in staan. Maar ik heb er ook tips in opgenomen die voor de wat verder gevorderde zelfvoorzieners van toegevoegde waarde kunnen zijn en tips die beter passen in een ander klimaat.
Bijzonder genoeg is me opgevallen dat ook veel mensen die al grotendeels zelfvoorzienend leven, nog een heel aantal van deze eenvoudige dingen niet toepassen.
De tips in dit artikel zijn niet bedoeld als een survival of prepper gids of als een kant-en-klare handleiding waarmee je stap voor stap naar een (bijna) volledig zelfvoorzienend leven toe kunt werken. Daarvoor zou een uitgebreide cursus nodig zijn. Op de cursuspagina van deze website kun je cursussen en links vinden naar uitgebreidere informatie als je die wilt en ook in het artikel vind je zo hier en daar een link voor als je meer informatie wilt over een bepaald onderwerp.
Vind je het leuk om meer informatie en ervaringen te lezen, vraag dan het gratis e-book aan, dan ontvang je ook elke week tenminste één mail waarin ik meer met je deel. Over allerlei dingen, waaronder ook over zelfvoorzienend leven.
Hoe ver ben jij verwijderd van een zelfvoorzienend leven?
Om je te beseffen hoe dichtbij of hoe ver weg je van een zelfvoorzienend leven bent, kun je de gedachte eens in je dag meenemen. Wat doe je allemaal? En in hoeverre past dat bij jouw ideaal?
Als je bij alles wat je doet en gebruikt kijkt naar waar het vandaan komt en of het ook anders zou kunnen, krijg je al heel veel inzicht.
Hoe je op dit moment ook leeft, ik hoop dat je hieronder in elk geval een aantal tips vindt die je leven verrijken.
Ik wens je veel plezier met het lezen én toepassen van de tips
Wonen
Water
Het aller belangrijkste om te hebben is ongetwijfeld water. Mocht het nodig zijn, dan kun je slapen onder de sterren, je kunt je eten in het wild verzamelen, maar als je geen schoon drinkwater hebt, houdt het na 3 dagen op. En kinderen kunnen zelfs nog korter zonder water.
Je watervoorziening is dus het belangrijkste van alles als je zelfvoorzienend wilt leven. Omdat er in Nederland zo ongeveer 800 ltr regen per m2 valt, is dit het meest logische om op terug te vallen voor waterwinning. Het is wel goed om je te beseffen dat zelfs het regenwater in Nederland behoorlijk vervuild is. Wil je echt zelfvoorzienend leven, ook op het gebied van je (drink)watervoorziening, dan is Nederland niet de beste plek om te wonen.
Voor het watergebruik kun je onderscheid maken in een aantal dingen die van belang zijn voor zelfvoorzienend leven.
1. Verminder je gebruik
Het klinkt te simpel voor woorden, maar de gemiddelde Nederlander gebruikt zo'n 150 liter water per dag. Terwijl er elders op de wereld mensen zijn die met 20 liter per dag in hun behoeften voorzien. Bewust kijken naar hoe en hoeveel water je gebruikt kan de stap naar zelfvoorziening op dit vlak dus heel veel eenvoudiger maken. Alleen al door gebruik te maken van waterbesparende apparaten kun je tot zo'n 40% minder water gebruiken.
Bedenk je dat de meeste huishoudens hun groenten niet zelf verbouwen, dus als je zelfvoorzienend leeft heb je een grotere waterbehoefte dan gemiddeld, zeker in droge perioden. Alleen al om je tuin te kunnen bewateren en zo te zorgen dat je groenten en fruit blijft groeien in plaats van dat het verdort.
Als groffe richtlijn kun je nemen dat voor een gemiddelde watergebruik een dakoppervlak van ongeveer 30 m2 nodig is en 2 a 3 m2 opslagcapaciteit.
2. Maak onderscheid
Maak onderscheid tussen drinkwater, water om te koken en om jezelf te wassen aan de ene kant en water voor het wassen van je kleding, schoonmaken en eventueel het doorspoelen van je toilet aan de andere kant. Water voor de laatste drie doelen hoeft slechts gefilterd te worden en niet helemaal gezuiverd tot drinkwaterkwaliteit.
3. Het zuiveren van je drinkwater
De verschillende stappen die je moet doorlopen om je water veilig te kunnen gebruiken zijn het verwijderen van zwevende delen door filtreren, bacteriën verwijderen en/of doden door middel van filtreren en oxideren en het verwijderen van chemische stoffen. Wil je op deze manier zelf in je drinkwatervoorziening voorzien, laat je dan goed voorlichten met iemand die verstand van zaken heeft, zodat je zeker weet dat het water dan je drinkt veilig is en je er niet ziek van kunt worden.
4. En daarna?
Waar we in Nederland gewend zijn om het gebruikte water te laten weglopen in het riool, zul je ook met je afvalwater wat moeten doen als je zelfvoorzienend leeft.
Als je een ruime tuin hebt (echt ruim) kun je een helofietenfilter aanleggen voor het reinigen van je afvalwater. Helaas een methode die voor het typische Nederlandse rijtjeshuis buiten de mogelijkheden valt.
Koken
Als je in je waterbehoefte voorzien bent, dan is de volgende prioriteit eten. Tenzij je alles rauw wilt eten, zul je ervoor moeten zorgen dat je iets hebt om je eten op te koken.
Om te beginnen vind je hier de verschillende manieren om te kunnen koken op een rij.
Koken kun je op ontzettend veel verschillende manieren en er zijn maar een paar dingen waar je op moet letten als je zelfvoorzienend wilt koken.
5. Koken op je gasfornuis
In Nederland koken veel mensen op een gasfornuis. Je gasfornuis gebruiken met aardgas als energiebron is natuurlijk geen optie, maar wist je dat je ook kunt koken op biogas? Er zijn al zelfvoorzieners die succesvol een installatie gemaakt hebben waarmee ze in hun eigen gasbehoefte voorzien. Ideaal toch?
Heb je al een kleine boerderij en een koe, dan kun je inspiratie halen uit de volgende video:
6. Koken op een houtgestookt fornuis
Een meer traditionele en ook een eenvoudigere manier van koken om zelf te organiseren is het koken op een houtgestookt fornuis. Aan hout is altijd wel te komen, dus als je eenmaal je fornuis hebt, ben je voor de rest van je leven voorzien. Het voordeel van een houtgestookt fornuis is dat je er ook je huis mee kunt verwarmen én je kunt er je water mee verwarmen.
Maar... deze optie is voor lang niet iedereen weggelegd, want veel huizen hebben niet eens een rookkanaal.
De nadelen van een houtgestookt fornuis zijn de uitstoot en het feit dat er toch wel alsmaar hout in moet. Als heel Nederland zo zou gaan koken, dan gaat dat allerlei problemen geven. Op kleine schaal of als je afgelegen woont is het dus prima toepasbaar, maar als je deze vorm van zelfvoorzienend koken en stoken kritisch bekijkt, dan is het niet de beste optie. Niet als iedereen het zou gaan doen tenminste. Stel je voor dat ieder Amsterdams huishouden op hout zou gaan koken...
7. Inductiekoken
Een andere optie is om te kiezen voor inductiekoken. De prijs-opbrengst verhouding van zonnepanelen verbetert alsmaar en de aanschaf van zonnepanelen wordt daardoor steeds interessanter. De elektriciteit die je op deze manier wint kun je op allerlei manier gebruiken in je huis en dus ook voor je kookplaat. Voorwaarde hiervoor is wel dat je op een plaats in de wereld moet wonen waar er voldoende zon uren zijn om genoeg elektriciteit te kunnen winnen. In Nederland worden steeds meer daken volgelegd met zonnepanelen. Woon je nog Zuidelijker dan kun je er ook gebruik van maken, verhuis ja Nederland uit naar het Noorden, dan is het geen betrouwbare bron meer om het hele jaar door te gebruiken en zul je op zijn minst iets anders ernaast nodig hebben.
8. Koken op open vuur
Dit is vooral een goede optie voor af en toe. Voor tijdens een kampeertocht, voor een dagje weg of een keer in de achtertuin. Koken op open vuur is alleen veilig als de omgeving niet te droog is, want voor je het weet ben je onbedoeld de aanstichter van een bosbrand. Zorg er dus in elk geval voor dat je je vuurplaats afbakent door bijvoorbeeld een kuil te graven waarin je het vuur maakt en een rand stenen eromheen te leggen. Houd er rekening mee dat ook wegspringende vonken een brand kunnen veroorzaken. En: kies je hier in Nederland voor, lees er dan de plaatselijke regels op na, want voor je het weet staat anders de politie voor je deur. Koken op open vuur mag namelijk niet overal.
9. Maak je eigen barbecue
De echte doe-het-zelver draait er zijn hand niet voor om. Voor de wekelijkse barbecue avond met je vrienden in de zomer maak je je eigen barbecue. Bijvoorbeeld zoals in de video hieronder:
10. Koken op een rocket stove
Eenvoudig, handig én goedkoop is de rocket stove. Het is soort mini-super-houtfornuis. Je hebt er dus ook wel een rookkanaal voor nodig, of je bouwt er een in je tuin onder een afdakje. In tegenstelling tot een traditioneel houtfornuis heb je bij een rocketstove maar heel weinig hout nodig. Wel even oefenen voor gebruik, want als je er teveel hout in doet kan hij een hoge vlam geven en dan kan het gebeuren dat je je afdakje meekookt 😉
11. Koken met een solar cooker
Een vorm van koken die aan populariteit wint is koken met een solar cooker. De vindingrijkheid van mensen die zoeken naar eenvoudige en milieuvriendelijke manieren om overal ter wereld mensen in hun basisbehoeften te kunnen voorzien levert leuke vondsten op. De solar cooker is er een van. Hij is eenvoudig zelf te maken en dat is ook leuk om als knutselproject samen met je kinderen te doen. De solar cooker heeft één nadeel: de zon moet er echt voor schijnen. Voor in Nederland is het dus geen permanente oplossing om je fornuis te kunnen vervangen.
12. Bouw een lemenoven in je tuin
Een van de oudste soorten ovens kun je zelf maken. Het is even werk en een klus die je met tenminste twee mensen moet doen, maar het eindresultaat is geweldig en het allerlekkerste brood wordt daarin gebakken: de leemoven. Op sommige plekken in ons land kun je een cursus volgen om te leren hoe je er zelf een bouwt.
Electriciteit
13. Veminder je verbruik
Voor electriciteit geldt hetzelfde als voor water: als je je verbruik vermindert, dan betekent dat dat je minder zelf hoeft op te wekken waardoor het gemakkellijker wordt om voldoende op te wekken. Laat dus geen lichten branden die je niet nodig hebt, doe de tv de deur uit en hang je was op aan een droogrek in plaats van dat je een droger gebruikt.
14. Weg met de koelkast
Wist je dat je de meeste dingen die je in de koelkast bewaart veel beter erbuiten kunt bewaren? Er zijn allerlei trucjes waarmee je groenten extra lang vers blijven, buiten de koelkast.
15. Kleine wasjes
Voor de was van een groot gezin is het niet zo geschikt, maar er zijn kleine wasmachines waarmee je heel eenvoudig met de hand kunt wassen. Snel én schoon. Je gebruikt dan maar heel weinig water en geen elektriciteit. Je kunt je was ook ouderwets in een emmer doen, maar het is goed om je te beseffen dat je dan weliswaar geen elektriciteit gebruikt, maar wel meer water dan wanneer je een wasmachine gebruikt. Een kwestie van afwegen dus, wat voor jou het belangrijkst is.
16. Zonnepanelen
Er zijn allerlei manier om je eigen elektriciteit op te wekken, maar in de meeste gevallen zijn zonnepanelen de beste keuze. Ze zijn eenvoudig in gebruik, kunnen ook midden in de stad op dak gelegd worden en hebben de beste opbrengst in vergelijking tot de kosten.
17. Natuurlijk ritme
Als je met het natuurlijke dag en nachtritme mee leeft heb je minder vaak verlichting nodig. Overdag ben je meer buiten en ook dan gebruik je minder elektriciteit. Weet je dat allerlei processen in je lichaam samen werken met je biologische klok en dat je die verstoort als je een onnatuurlijk dag en nachtritme hanteert?
Warm water
18. Gebruik je zonnepanelen
Als je voldoende opbrengst hebt met je zonnepanelen kun je gewoon de boiler of cv gebruiken met de elektriciteit die je zelf opwekt.
19. Met behulp van je houtgestookte fornuis
Als je je eten kookt op een houtgestookt fornuis, dan kun je daar een pan op zetten om water te koken, maar je kunt ook met behulp van leidingen die je langs je fornuis laat lopen een warm water systeem creëren. Er zit wel een klein nadeel aan deze oplossing: als het buiten 30 graden is en je niet koud wilt douchen zul je je fornuis er toch voor moeten aandoen...
20. Een aparte houtgestookte boiler
Heb je nog een plekje over in huis of in de schuur? Of zelfs buiten onder een afdakje? Dan kun je ook een waterboiler maken die je verwarmt met hout. Door je waterleidingen om je kachel heen te buigen kun je vrij eenvoudig je water verwarmen. Let wel op met deze methode, want dit water wordt niet gewoon warm, maar super heet.
21. Warm water door de zon
Met een solar heater voor je water kun je ook je water verwarmen, maar verwacht er in de koude Nederlandse winters niet teveel van. Deze oplossing is helaas alleen geschikt voor warm weer of voor in een warmere streek...
22. Met behulp van je composthoop
Misschien vind je het in eerste instantie wat lastig te geloven, maar je kunt je warm water heel goed verkrijgen door middel van een composthoop. In de composthoop zijn de temperaturen dusdanig hoog dat je die kunt gebruiken door er een leiding doorheen te leggen. En omdat de binnentemperatuur van zo'n composthoop altijd ongeveer gelijk is, kun je dit systeem ook hartje winter gebruiken.
Verwarming
23. Isoleren
Het klinkt cliché, maar als je huis goed geïsoleerd is, dan blijft het veel beter warm. In bijvoorbeeld grotwoningen kun je dat heel goed waarnemen. Door de dikke steenmassa is de temperatuur in zo'n woning altijd nagenoeg gelijk. In de winter blijft het daardoor lekker warm en in de zomer juist lekker koel.
24. Hout als brandstof
Of je nu kiest voor een traditionele houtkachel of een rocketstove, met behulp van ouderwets vuur kun je je huis heel aangenaam verwarmen. En net zoals voor het warme water kun je ook voor je cv het water met dit als bron verwarmen.
25. Met je zonnepanelen
Zoals je voor je warm water gebruik kunt maken van zonnepanelen, zo kun je ook je cv op zonneënergie laten werken. Dat is een oplossing die voor in de meeste huizen in Nederland het meest praktisch is, omdat er hiervoor relatief weinig aan je huis veranderd hoeft te worden. Of je voldoende opbrengst hebt hartje winter is nog maar de vraag.
26. Kies voor een extra laag kleding
Deze oplossing klinkt misschien te simpel voor woorden, maar toch denken veel mensen er niet aan. Als je een extra laag kleding aantrekt, door middel van wollen ondergoed of een wollen vest over je kleding, kun je de verwarming al gauw een aantal graden lager zetten en heb je het toch comfortabel warm.
Toilet
27. Een composttoilet
Omdat al je afvalwater weer gefilterd moet worden, is een doorspoeltoilet alleen maar een extra last. Een composttoilet werkt een beetje anders, maar is net zo goed functioneel. En hoewel de meeste mensen het een vies idee vinden en denken dat het stinkt, hoeft dat helemaal niet zo te zijn.
Het composttoilet heeft één nadeel, je moet de inhoud van de emmer wel echt kunnen composteren. De meeste mensen hebben daarvoor niet voldoende buitenruimte. Vroeger had elke stad een zogenaamde emmerman, die in de hele stad de poepemmers ophaalde en leegde voor de mensen. Met een groeiende groep mensen die interesse hebben in zelfvoorzienend leven kan die traditie wellicht nieuw leven ingeblazen worden.
Huisvesting
28. Zelf bouwen
Er is weinig zelfvoorzienender dan het bouwen van je eigen huis. En er zijn oneindig veel mogelijkheden! Of je nu een verplaatsbare woning wilt zoals een yurt of een tiny house, een huis van leem of een blokhut in Scandinavische stijl. In Nederland zijn er wel veel regels waar je rekening mee moet houden, maar op steeds meer plaatsen komt ruimte voor alternatieve initiatieven. Kijk maar naar de aardehuizen in Olst. Als je kritisch kijkt naar de materialen die voor de bouw van de meeste huizen in Nederland gebruikt zijn, dan moet je de conclusie trekken dat bij een zelfvoorzienend leven andere keuzes horen.
29. Meubels
Als je je meubels zelf maakt, heb je niet alleen iets zelfvoorzienends gedaan, je kunt zo ook een heel persoonlijke stijl creëren om je huis in te richten, waarbij je gebruik maakt van natuurlijke vormen van de materialen die je kiest.
Eten en drinken
Keuzes maken
30. Puur natuur
Als je zelfvoorzienend wilt eten valt je al gauw iets op als je door de supermarkt loopt. Er is maar héél weinig aanwezig wat je ook zelf zou kunnen verbouwen of maken. Je eten wordt dus vanzelf puur natuur.
31. Wel of geen dierlijke voeding
Als het niet bij je past om zelf dieren te houden en te slachten voor het vlees en de melkprodukten die je eet en je niet zelf een koe of geit in de tuin wilt of kunt houden, dan kun je twee dingen doen: of je vraagt iemand om het voor je te doen of maakt gebruik van ruilhandel, of je kiest voor een leven zonder. Kom je bij dat laatste uit, verdiep je dan goed in wat je nodig hebt om gezond te blijven, want een zelfvoorzienend leven vraagt om een gezonde dosis energie.
Zelf verbouwen
32. Je eigen moestuin
Het grootste deel van wat je eet verbouw je zelf op je eigen moestuin. Heb je veel ruimte rond je huis, dan kan het daar. Je kunt ook een volkstuin huren hiervoor. Heb je een kleine tuin of alleen een balkon? Dan kun je ook in emmers al groenten of aardappelen verbouwen.
33. Tuinruimte creëren
Heb je geen moestuin of volkstuin, wandel dan eens door je omgeving op zoek naar een stuk braakliggend terrein. Vaak kun je daar in overleg met de eigenaar gebruik van maken en soms zijn er zelfs projecten mogelijk via de gemeente.
34. Grow food not lawns
Bij gebrek aan een eigen moestuin, een volkstuin en braakliggend terrein rest je nog één ding. Ga naar je gemeente en vind uit wie beslist over de planning en indeling van de parken en groenstroken in je stad of dorp. Ga er heen met een goed onderbouwd plan en overtuig hem of haar van het belang dat de stad rijk wordt aan fruit en notenbomen en dat er in perken niet alleen nog bloemen staan, maar ook groenten. Biedt je hulp aan zodat je ze werk (en kosten) uit handen neemt. Bedenk dat gemeenten log zijn en stel zo nodig een proefproject voor in een deel van de stad als ze terughoudend reageren. Breng het zo dat het ook voor hen aantrekkelijk is en een win-win situatie oplevert. Dan heb je de grootste kans van slagen. Op steeds meer plaatsen krijgen dit soort burgerinitiatieven de ruimte, maak daar gebruik van.
35. De hoogte in
Maak optimaal gebruik van de ruimte die je hebt door ook de hoogte te benutten. Maak gebruik van piramides, pergola's en afscheidingen in je tuin om planten in verschillende lagen te laten groeien. Je zult verstelt staan hoeveel groenten en fruit je zo zelfs in een tuin bij een gemiddelde eengezinswoning kunt verbouwen.
36. Permacultuur
Volg een permacultuur cursus om te leren hoe je optimaal gebruik maakt van de ruimte die je hebt. Met permacultuur kun je een natuurlijk evenwichtige situatie creëren in je tuin waardoor je een hogere opbrengst hebt terwijl het je minder werk kost.
37.Teeltplan
Maak een planning voor alles wat je wilt verbouwen om zo goed mogelijk gebruik te maken van de ruimte die je in je tuin hebt.
38. Compost
Met compost van je eigen composthoop kun je je tuin goed bemesten. Zo krijg je vruchtbaardere grond en kun je een hogere oogstopbrengst krijgen.
39. Onkruid
Stel je overtuigingen over onkruid bij. Als er onkruid in je tuin staat tussen je planten geeft dat een natuurlijkere groei omgeving voor je planten. Onkruid wordt daarom ook wel bijkruid genoemd. Bovendien kun je veel onkruid ook als kruid gebruiken, of zelfs als groente, gewoon in je eten. Maak eens brandnetelsoep, maak ganzemelde klaar als spinazie en doe madeliefjes door je salade.
40. Twee keer oogsten
Groenten zoals paksoi, snijbiet, raapstelen en selderie kun je gedeeltelijk oogsten, laten staan en dan groeien ze gewoon verder. Zo heb je extra opbrengst van het gewas.
41. Doe aan zaadwinning
Zonder zaaizaad heb je geen groententuin. Zorg dat je steeds bij elke plantensoort een paar planten gebruikt voor zaadwinning. Zo creëer je je eigen zaadbank. Leuk voor jezelf, maar je kunt daarnaast ook met anderen ruilen om de diversiteit in je tuin te vergroten.
42. Pluktuin
Heb je geen eigen tuin? In steeds meer plaatsen komen er pluktuinen. In de meeste gevallen is dit een gezamenlijk initiatief van een aantal bewoners die met elkaar een grote tuin onderhouden en er ook oogsten. Is er in jouw omgeving ook een pluktuin?
43. Oogstoverschotten
Veel mensen met een groententuin geven hun oogstoverschotten weg. Zijn er fanatieke moestuinders in jouw omgeving?
In het wild
44. Wildplukken
Ook in het wild kun je heel wat te eten vinden. Afhankelijk van het seizoen kun je zo de oogst uit je eigen tuin aanvullen met vlierbloesem om sap van te maken, met rozenbottels voor de jam en met hazelnoten die ergens aan de slootskant in de polder groeien. Ga op ontdekking om te zien waar bij jou in de buurt iets te oogsten valt. Zorg er wel voor dat je kennis van de verschillende planten goed is, want naast allerlei lekkers vind je in de natuur ook heel wat giftige dingen en soms lijken ze erg op elkaar. En laat voldoende achter voor de dieren die het nodig hebben om te overleven.
Bewaren
Veel van de oogst die je zo verzamelt, kun je bewaren voor later gebruik. Denk hierbij aan de volgende technieken:
45. Inkuilen
46. Fermenteren
Fermenteren is een heel oude en mooie manier om je eten te bewaren en je smakenpallet te verrijken. Wil je leren fermenteren? Dan kan dat met de cursus van Leren Fermenteren.
47. Wecken
48. Jam maken
49. Drogen
50. Maak je eigen droogkast om eten te drogen
Met behulp van een droogkast kun je groenten, fruit, kruiden en paddenstoelen drogen. Omdat de oogst meestal in de tijd valt dat er de meeste zonuren zijn, kun je prima gebruik maken van een zelfgemaakte goed afgesloten kast die gebruikt maakt van die warmte van de zon voor het drogen.
51. Aardekelder
In veel landen is het nog steeds gebruikelijk om de oogst te bewaren in een soort kelders in de grond, zoals ook enkele generaties geleden in Nederland nog gebruikelijk was. In zo'n kelder is het in de zomer koel en in de winter vriest het er niet, waardoor je eten er lang goed blijft. Zo is het mogelijk om je aardappels, wortelen, appels enz. lange tijd te bewaren. In het klein kun je dit doen door een kuil in je tuin te graven en die met een isolatielaag af te dekken.
52. Wijn en meer
Een ruime fruitoogst kun je natuurlijk ook verwerken tot wijn of andere alcoholhoudende drank.
Toch kopen
Voor de meeste mensen geldt dat ze niet alles wat ze eten uit hun eigen tuin kunnen halen. In dat geval kun je op de volgende dingen letten:
53. Bij een buur, boer of tuinder uit de buurt
Koop direct bij de tuinder of boer en kies daarvoor iemand die op een zo natuurlijk mogelijke manier werkt. De gewassen zijn dan sterker en je kunt ze daardoor ook langer bewaren. Of misschien heb je zelfs een buurman of buurvrouw die andere gewassen in de tuin heeft dan jij en kun je overschotten ruilen.
54. In bulk inkopen
Koop in bulk als dat kan. Bijvoorbeeld granen en bonen kun je gemakkelijk lang bewaren als je ze goed afgesloten bewaart.
Bereiden
55. Graanmolen
Het graan voor je brood kun je zelf malen met behulp van een graanmolen. Die zijn er in allerlei soorten en maten. Van een eenvoudige handmolen tot een grotere electrisch aangedreven graanmolen. Maal je graan kort voor gebruik, anders oxideert het en dan gaan er een hoop waardevolle voedingsstoffen verloren. Al na 12 uur na het malen is de voedingswaarde daardoor flink gedaald.
56. Zuurdesem
Je brood laat je goed rijzen met behulp van een zuurdesem. Die maak je eenvoudig zelf van water en meel. Je krijgt zo een ambachtelijk brood met een hoge voedingswaarde en bovendien is het wat langer te bewaren dan brood dat gemaakt wordt met gedroogd gist.
Extra technieken
57 . Window gardening
Als het ondanks alle tips hierboven onmogelijk voor je is om aan buitenruimte te komen om je groenten te verbouwen, begin dan met window gardening. Hoewel de omstandigheden voor de meeste planten binnen niet ideaal zijn, kun je zo toch heel wat groenten zelf verbouwen.
Window gardening is ook heel geschikt om je groenten voor te zaaien, zodat ze wat groter zijn als de tijd aanbreekt om ze buiten in de tuin te zetten.
Huishouden
Schoonmaken
Zelf je schoonmaakmiddelen maken is eenvoudiger dan lijkt. Alle dingen hier onder kun je eenvoudig zelf maken:
58. Afwasmiddel
59. Schuurmiddel
60. Wasmiddel
61. Schoonmaakmiddel
62. Gladde vloeren
Zorg voor gladde vloeren in je huis, van bijvoorbeeld hout of plavuizen. Dat kun je gemakkelijk met een bezem en een dweil schoonmaken. Zo wordt een stofzuiger overbodig.
Afval
63. Vermijden
Hoe meer je zelf verbouwt, hergebruikt en maakt, des te minder afval heb je.
64. Keuzes maken
Als je bijvoorbeeld graan in bulk inkoopt zit het in papieren zakken. Dat is gemakkelijker te hergebruiken of verwerken dan plastic.
65. Vrij van verpakking
Ga je toch boodschappen doen, neem dan je eigen tassen, bakjes en potten mee om je gekochte waren in mee te nemen. Want alles wat je aan afval niet mee naar huis neemt, hoef je ook niet te verwerken.
66. Oud papier hergebruiken
Van oud papier kun je allerlei dingen maken die je weer kunt gebruiken. Van op riet lijkende manden tot brandbare blokken voor in je kachel.
Persoonlijke verzorging
Net zoals je zelf je schoonmaakmiddelen kunt maken, kun je ook je verzorgingsprodukten eenvoudig zelf maken. Hoe? Kijk op de cursussenpagina van deze website
67. Zeep
68. Shampoo
69. Tandpasta
70. Deodorant
71. Bodylotion
72. Lippenbalsem
73. Menstruatie
Wegwerp tampons en maandverband zijn niet alleen niet zelfvoorzienend, ze zitten in de meeste gevallen vol met gifstoffen. Een mooncup, een klein siliconen bakje dat je in kunt brengen als een tampon, of wasbaar maandverband of zelfgemaakte menstruatieslips zijn comfortabele vervangers.
74. Wasbaar maandverband maken
Als je de voorkeur geeft aan wasbaar maandverband, dan kun je dat zelf maken. Door de breedte van het verband en de sluiting aan te passen aan de maten van jouw lichaam en jouw ondergoed zorg je voor de beste pasvorm.
75. Wat heb je echt nodig?
Voor de meeste verzorgingsprodukten geldt dat ze eerder een luxeprodukt zijn dan dat ze noodzakelijk zijn. Zo kun je jezelf in de meeste gevallen prima wassen met alleen water, zijn er heel wat mensen die nog nooit van shampoo gehoord hebben en heb je eigenlijk geen tandpasta nodig als je gezond eet.
Leven met kinderen
76. Borstvoeding
Een van de dingen die je met kinderen het gemakkelijkst zelfvoorzienend kunt doen is de voeding als ze nog heel klein zijn. Zoals alle diersoorten is ook de mens gemaakt haar kinderen zelf te voeden met moedermelk.
77. Zindelijkheid
Waar op zelfvoorzienend gebied voor de meeste ouders de grootste winst valt te halen is op het gebied van zindelijkheid. De cijfers over hoeveel afval je met je kind produceert als je wegwerp luiers gebruikt vanriëren tussen de 270 en maarliefst 700 (!!!) kilo per kind per jaar. Zoveel luiers zou je dus ook zelf moeten maken, en de grondstoffen ervoor zou je moeten produceren...
Gelukkig is er een vrij eenvoudige oplossing voor. Kinderen zijn namelijk van nature zindelijk. Net zoals de jongen van andere diersoorten hebben ze daar een beetje begeleiding bij nodig, maar in principe zijn luiers overbodig. De enkele keer dat er een “ongelukje” gebeurt heb je net zo snel je kleren gewisseld en gewassen als je een luier zou wisselen en wassen. Tel uit je winst.
78. Zelfgemaakt
Wil je toch luiers gebruiken, dan kun je die zelf maken of je kunt kiezen om een set wasbare luiers aan te schaffen.
79. Billendoekjes
Het is bijna overbodig om te vermelden dat ook het gebruik van billendoekjes enorm afneemt als je geen luiers gebruikt. Wil je ze toch gebruiken, dan kun je ook die heel gemakkelijk zelf maken. En je hebt dan ook de mogelijkheid om een wasbare versie te maken.
80. Vaste voeding
Zoals je zelf puur natuur eet, zo geef je ook je kinderen te eten. De Olvarit kan dus in de winkel blijven staan.
81. Rapley
Je kunt je kinderen niet vroeg genoeg leren om zelfvoorzienend te zijn 😉 Dat kan al als je vaste voeding gaat introduceren als je kindje ongeveer 6 maanden oud is. Het eten prak je dan niet voor, dat geef je in stukken die je kindje zelf goed in de hand kan houden. Deze methode heet de Rapley methode en er is een boek over, mocht je erin geïnteresseerd zijn.
82. Dragen
In plaats van een kinderwagen kun je ook kiezen voor een draagdoek. Het is nog handzamer ook. En als je het leuk vindt kun je er zelfs zelf een maken.
83. Speelgoed
Als je kinderen jong zijn voldoen je pannen, lepels en ander keukengerei. Ook kun je speelgoed zelf maken van natuurlijke materialen of stukke kleding. Als ze wat ouder worden kunnen ze zelf spellen bedenken en maken, zo nodig met jouw hulp.
84. Lijm
Knutsellijm maak je eenvoudig zelf met maismeel of rijst. Deze lijm is niet geschikt om zwaardere dingen mee te lijmen, maar je kunt er bijvoorbeeld wel bladermaché dingen mee maken.
Werk
Omdat helemaal zelfvoorzienend leven niet mogelijk is, blijft er ook de behoefte aan geld. Je zult dus moeten werken. Hoe combineer je dat het beste met een zelfvoorzienend leven?
85. Werk thuis
In de meeste gevallen scheelt dit behoorlijk in benodigdheden voor vervoer zoals een auto en brandstof.
86. Begin voor jezelf
Ultiem zelfvoorzienend is natuurlijk als je voor jezelf begint en zo je eigen werk creëert. Heb je een skil die andere mensen niet hebben? Heb je kennis die je kunt delen en waar mensen om verlegen zitten? Dan kun je dat inzetten om geld te verdienen. In onze huidige tijd met wereldwijd internet zijn de mogelijkheden bijna eindeloos. Zie je niet voor je hoe je dit kan doen? Meld je dan aan voor de gratis Masterclass, dan vertel ik het je.
87. Overproductie en huisvlijt
In veel gevallen kun je ook op een andere manier aan wat geld komen, door je oogstoverschot te verkopen, of het te verwerken tot iets speciaals en dat te verkopen. Ook mooie handgemaakte dingen kun je te koop aanbieden om je kosten te dekken.
Kleding
Hoewel het lastig is om zelf dunne stof te maken, is er best het een en ander wat je aan kleding helemaal zelf kunt maken.
88. Vilten
Met behulp van vilten kun je allerlei dingen maken die lekker warm zijn, van sloffen tot een winterjas en wanten.
89. Breien en haken
Als je wol hebt kun je die ook tot een draad spinnen om mee te breien en haken. Het lijken oudbollige en tuttige skills, maar als je in de winter een lekker warme trui hebt denk je daar wel anders over. Wist je dat breien ervoor zorgt dat je linker en rechter hersenhelft beter gaan samenwerken? En dat je daardoor heerlijk zen wordt?
Gezondheids-zelf-zorg
90.Voorkomen is beter dan genezen
Als je gezond eet en gezond leeft, kun je heel wat ziekten voorkomen. Vooral de zogenaamde welvaartsziekten kun je op die manier buiten de deur houden.
91.Kruiden en compressen
Verdiep je in de geneeskracht van kruiden en hun toepassing ervan. En als je er zelf te weinig van weet, vraag dan een kenner om raad.
Zelfvoorzienend of samenvoorzienend
Zelfvoorzienend is niet in alle gevallen het meest praktisch of zelfs haalbaar. Vaak bereik je meer met de hulp van mensen om je heen.
92. Lenen en uitlenen
Met name specialistisch gereedschap dat je maar af en toe nodig hebt, kun je beter lenen dan aanschaffen. Je kunt ook besluiten om zoiets met een aantal mensen samen aan te schaffen voor gezamenlijk gebruik.
93. Ruilkring
Op het platteland was het vroeger heel gewoon dat je iets voor iemand deed en dat de ander jou vervolgens weer met iets anders hielp. Soms op het gebied van materieel, soms in praktische zin. Op sommige plekken is dat nog steeds zo en waar het gebruik verdwenen is worden ruilgroepen in het leven geroepen. Google op Lets of Ruilkring voor meer informatie hierover.
94. Weggeefgroepen
Bepaalde dingen kun je onmogeljk zelf maken, maar dat betekent niet meteen dat je ze moet kopen. Op veel plekken zijn er weggeefgroepen en je kunt ook gewoon in je omgeving vragen of iemand over heeft wat jij nodig hebt. Je zult er versteld van staan wat mensen allemaal ongebruikt op zolder hebben liggen onder het mom “zonde om weg te gooien”.
Vervoer
95. Lokaal
Door alles wat je doet en nodig hebt zo lokaal mogelijk te regelen, kun je veel te voet of met de fiets doen. Heb je toch een auto nodig, kies er dan een die zo zuinig mogelijk is.
Vakantie
96. Met de tent
Als je op vakantie gaat doe je dat basics, dus met een tent of zelfs met een hangmat met een tarp.
97. Tipi
Als je voor een tent kiest, denk dan eens aan een tipi. Dat is niet zomaar een tent, het is een authetieke manier om het zelfvoorziend zijn te beleven. En een traditionele tipi kun je bovendien zelf maken. Een erg leuk project.
Extra
98. Bloemen houden van mensen 😉
Is er iemand jarig? Ga de natuur in en pluk een boeket wilde bloemen.
99. Consumeren en consuminderen
Ga tweedehands shoppen als je iets nodig hebt, ontdek kringloopwinkels en herontdek Marktplaats.
100. Muziek
Heb je zin in muziek, pak je gitaar of accordeon en ga er lekker bij zingen. Nodig je vrienden uit voor een jamsessie en maak er een leuke avond van.
101. Nodig vrienden uit voor een etentje of organiseer een dansavond
Vind je het leuk om met je vrienden samen te komen in een restaurant of café? Kook dan eens zelf, nodig je vrienden uit en organiseer thuis zo'n samenzijn. Na het eten maak je ruimte, maak je muziek en verzorg je een gezellige dansavond.
Heb je aanvullende ideeën?
Deel ze dan in de comments onder dit artikel.
