Een stappenplan om te emigreren naar Duitsland
Als je gaat emigreren naar Duitsland moet je aan een heleboel dingen denken. Meer nog dan bij een gewone verhuizing. Om je op weg te helpen vind je hieronder een stappenplan. Loop het stappenplan punt voor punt na en kijk wat voor jou van toepassing is.
Let op: het is onmogelijk om 100% volledig te zijn zodat dit stappenplan alle mogelijke situaties voor iedereen bevat. Kijk daarom ook altijd naar je eigen situatie en vaar niet blind op dit stappenplan (of op welk stappenplan ook). Bovendien kunnen regels veranderen. De informatie in dit artikel was actueel op het moment dat ik het schreef, maar kijk voor de zekerheid dingen na, want op een ander moment kunnen dingen alweer veranderd zijn.
Aan de inhoud van dit stappenplan kunnen dan ook geen rechten worden ontleend.
Daarnaast is het natuurlijk zo dat sommige mensen alles van tevoren willen doordenken en organiseren, terwijl anderen de belangrijkste spullen in een tas doen, een reis boeken en wel zien hoe het verder gaat.
Zo ga je praktisch om met deze checklist:
Je vindt hieronder een heleboel informatie. Gerangschikt naar onderwerp. Wil je hier handig mee werken, neem dan een vel papier en noteer kort de dingen die op jouw situatie van toepassing zijn. Zo stel je zelf je eigen persoonlijke checklist samen. De punten op jouw eigen checklist kun je vervolgens een voor een afwerken om zo je emigratie voor te bereiden.
In dit stappenplan vind je een heel aantal links naar artikelen waarin je meer details kunt lezen over het betreffende onderwerp. Klik je op een link, dan opent er een nieuw tabblad, zodat je ook steeds gemakkelijk kunt terug keren naar dit stappenplan.
Ben je op zoek naar een emigratiechecklist voor een ander land en niet speciaal voor Duitsland? Dan vind je hier een meer algemene emigratie checklist.
Een opsomming van de onderwerpen
Een kort overzicht van de onderwerpen die in deze emigratie checklist aan bod komen:
(Onder dit overzicht vind je de uitgebreidere informatie)
Wonen in Duitsland
Welke plaats past het best bij je/jullie?
Kies je voor huur of koop?
Regel de benodigde nuts-voorzieningen.
Zeg je de huur op, verkoop je je huis of kies je voor onderverhuur?
Zeg je huidige nutsvoorzieningen op.
Laat je huidige woning netjes achter.
Bereikbaarheid
Zorg voor een postadres.
Hoe kun je telefonisch bereikbaar blijven?
Wat is er nodig om een internetverbinding te hebben.
Verblijfsvergunning
Zelf doen of hulp inschakelen?
Belangrijke documenten
Zijn je paspoort en rijbewijs nog geldig?
Welke documenten wil je laten vertalen, laten erkennen en/of in bewaring geven?
Heb je een verklaring omtrent gedrag nodig?
Werk en inkomen
Een baan in loondienst.
Ondernemen in een ander land.
Kun je je uitkering meenemen?
Waar moet je op letten als je emigreert na je pensioen?
De reis naar je nieuwe woonplaats
Hoe ga je?
Jezelf uitschrijven uit de GBA.
Je inboedel verhuizen naar Duitsland
Zelf doen of uitbesteden.
Zorgen voor een relaxplek.
Moet de auto ingevoerd worden?
Duits leren
De taal leren voor vertrek of na aankomst.
Is een inburgeringscursus verplicht of behulpzaam?
Trucs voor sneller leren.
Moet je één taal leren of twee?
Medisch
Hoe is de zorg geregeld?
Wat voor verzekering heb je nodig?
Voorkom een onverzekerde periode.
Is een gezondheidscheck nodig?
Medicatie meenemen.
Verplichte vaccinaties.
Bank- en geldzaken
Je Nederlandse bankrekening aanhouden.
Een nieuwe bankrekening openen.
Waar je misschien niet aan dacht.
Startkapitaal
Hoeveel geld heb je nodig om te kunnen emigreren?
Is er een inkomens- of vermogens-eis om een verblijfsvergunning te kunnen krijgen?
Verzekeringen
Welke verzekeringen moet je opzeggen?
Welke verzekering wil je afsluiten?
Voorkom een onverzekerde periode.
Belastingen en sociale verzekeringen
Het M-biljet.
Als je inkomen uit Nederland houdt.
Getrouwd of geregistreerd partnerschap
Het huwelijk is wereldwijd erkend.
Wordt je geregistreerd partnerschap erkend?
Emigreren met kinderen
Schoolkeuze.
Cultuurverschillen met grote invloed op het gezinsleven.
De kinderbijslag stopt.
Je huisdieren meenemen
Dierenpaspoort, vaccinaties en chip, wat is er nodig?
Mogen al je huisdieren mee?
Grotere dieren meenemen.
Wanneer vertrek je?
Uitgebreid voorbereiden of snel vertrekken?
Opzeggingen en adreswijzigingen
Wat wil je opzeggen, wat wil je aanhouden?
De doorzendservice van PostNL
De achterban
Familie en vrienden die achter blijven.
Plan B
Hoe je je voorbereidt op onvoorziene zaken.
De balans opmaken
Veranderen en bijsturen.
Last but not least
Wat je kunt doen om van je emigratie een succes te maken.
Alle onderwerpen in detail besproken
Wonen
Wonen in Duitsland
Welke plaats past het best bij je/jullie?
Als je kiest voor emigreren naar Duitsland, dan ben je er nog niet. Duitsland is bijna 9 keer groter dan Nederland en kent een grote verscheidenheid van landschap en cultuur. In het zuiden van het land vind je bergen, bosrijke heuvels en meren. In het midden van het land vind je de rivieren en de wijngebieden en in het noorden van Duitsland vind je een laagvlakte en de Noordzeekust. Daarnaast zijn er grote verschillen tussen het leven in een stad en een leven op het platteland. Of misschien ga je vooral vanwege een bepaalde baan en is de omgeving voor jou geen prioriteit.
Met behulp van de online cursus Van Droom Naar Plan kun je bepalen aan welke voorwaarden de plek moet voldoen om bij jou en jouw wensen te passen. Zodat je je er ook echt thuis zult voelen.
Om een goed beeld te krijgen van de plek waar je wilt gaan wonen, is het slim om de plaats die je gekozen hebt meerdere keren te bezoeken. Bij voorkeur in de verschillende seizoenen. Zo krijg je een zo volledig mogelijk beeld van de omgeving, de mogelijkheden, de voordelen en eventuele uitdagingen.
Klik hier om meer te lezen over de verschillende provincies van Duitsland.
Naast een bezoek kunnen brochures, boeken, films, maar vooral ook allerhande informatie die via YouTube, Google en social media te vinden is je helpen bij je beeldvorming.
Klik hier voor boeken over Duitsland.
Klik hier voor Duitse films die je een kijkje in de cultuur geven.
Klik hier voor een overzicht van inspirerende Duitse YouTube kanalen.
Klik hier voor een overzicht van fora die “iets met Duitsland hebben”.
Kies je voor een huurhuis of voor een koopwoning?
Wil je eerst een tijdelijke woonplaats kiezen om te onderzoeken of de plek die je koos echt bij je past of omdat je nog geen definitieve plek gevonden hebt om je te vestigen? Dan is een huurhuis de beste keuze.
Ook als je de cultuur nog niet goed kent of twijfelt over de baan die je hebt aangenomen, kan eerst huren een goede keuze zijn. Het zorgt dat je flexibeler bent en eventueel in korte tijd van woonplaats kan veranderen als iets anders toch beter blijkt te passen.
Eenmaal daar kun je contacten gaan leggen in de regio en het laatste nieuws volgen, ook op gebied van de woningmarkt. Als je eenmaal in de regio woont is het eenvoudig om contact op te nemen voor extra informatie of voor een bezichtiging als je iets ziet wat bij je wensen past.
Kiezen voor een huurwoning in Duitsland – in eerste instantie – geeft je de kans om de woningmarkt in de regio waar je wilt wonen beter te leren kennen en rustiger te bekijken. Het kan zelfs voorkomen dat iemand besluit zij huis aan jou te verkopen in plaats van aan een ander, als hij een goed gevoel bij je heeft en je vertrouwt. Door in de regio te gaan wonen, vergroot je dus je kansen.
Ben je zeker van de plaats die je gekozen hebt om te gaan wonen en wil je je er direct definitief settelen? En is er bovendien een huis beschikbaar dat aan je wensen voldoet? Dan is een koophuis de beste keuze.
De gemakkelijkste manier om je te oriënteren op de woningmarkt is via internet. Je kunt daarvoor bekijken op https://www.immobilienscout24.de/. Dat is de Duitse variant van Funda.
Op fora en facebookgroepen van emigranten in Duitsland vind je mogelijk tips en trucs om je ideale plek te vinden en je kunt er navragen of er dingen zijn waar je op moet letten om problemen te voorkomen.
Controleer de woning zowel bij huur als koop voorafgaand aan de overname op eventuele gebreken. Bij huur stel je de verhuurder daarvan direct op de hoogte. De staat van de woonruimte moet duidelijk in het contract omschreven staan.
Vraag je ook af waarom de woning vrij staat. Is er net iemand verhuisd, is de regio niet heel gewild om te wonen of is er mogelijk een mankement aan het huis? Door met een kritische blik te kijken en je niet te verliezen in de wens om zo snel mogelijk te settelen kun je missers voorkomen. Bij een koopwoning kan een taxatierapport je veel inzicht geven in de staat van de woning.
En zijn er extra te verwachten kosten die gekoppeld zijn aan de woonruimte?
Je huidige woning
Als je een huurwoning hebt
Voordat je de huur opzegt, bedenk hoe zeker je van je zaak bent. Wil je je woning tijdelijk aanhouden om terug te kunnen keren als dingen tegen zitten? Of is er de optie om je woning voor bijv een jaar onder te verhuren, zodat je niet alle schepen direct achter je hoeft te verbranden?
Hou je je woning aan, denk dan aan de volgende dingen:
Vergrendel bij vertrek ramen en deuren;
Zet apparaten die op standby staan uit;
Zet de verwarming op de laagste stand, indien nodig zo dat waterleidingen niet kunnen bevriezen;
Zorg dat iemand de planten water geeft en laat de post opvangen en doorsturen;
Maak de koelkast, vriezer en vuilnisbakken leeg;
Vraag iemand om een oogje in het zeil te houden en geef de huissleutels daar af.
Ga je onderverhuren, stel dan een huurcontract op voor je huurder.
Besluit je de huur op te zeggen, houd dan rekening met de opzegtermijn.
Kijk in het huurcontract na hoe je de woning dient op te leveren en maak eventuele veranderingen die hersteld moeten worden in orde.
Zeg de huur en nuts-voorzieningen (gas, elektra en water) op.
Lever voordat je vertrekt de sleutels in bij de verhuurder.
Als je een koopwoning hebt
Bepaal of je je huis wilt verkopen of dat je het wilt onderverhuren.
Kies je voor onderverhuren omdat je niet alle schepen achter je wilt verbranden, besef dan dat daar ook verantwoordelijkheden bij komen kijken. Wat ga je doen als de huurder klachten heeft omdat er iets stuk gaat? Hoe ga je ermee om als de huur niet of te laat betaald wordt? Hoe bepaal je de duur van het contract? Hou daarbij ook rekening met wettelijke voorwaarden en met de voorwaarden van je hypotheekverstrekker als je een hypotheek op je huis hebt. Als je je huis onderverhuurt kan het verstandig zijn om daar een verzekering voor af te sluiten. Bepaal hoe je vaste lasten zoals rioolrechten en onroerend goed belasting en de kosten van nutsvoorzieningen doorberekent. En wil je je huis gestoffeerd en gemeubileerd verhuren, of neem je je spullen mee?
Stel bij onderverhuur een contract op dat voldoet aan alle wettelijke voorwaarden en waarmee je zorgt dat je niet van een koude kermis thuis komt.
Onderzoek voor jezelf of je huis en hypotheek voor jou een emotionele en financiële belasting vormen als je in het buitenland woont. En weeg af of dat het waard is om je huis aan te houden.
Wil je je huis verkopen?
Schakel dan tijdig een makelaar in of plaats een advertentie voor de verkoop van je huis.
Bedenk of je je hypotheek wilt aflossen en de overdracht van de woning al voor vertrek wilt laten plaatsvinden, of dat je het ook goed vindt om daarvoor terug te komen naar Nederland.
Verdiep je bovendien in de belastingplicht in dit geval, want soms kunnen er haken en ogen zijn bij het verkopen van een huis in Nederland als je belastingplichtig bent in een ander land.
Zorg bij verkoop van je huis ook dat je de nutsvoorzieningen opzegt.
Bereikbaarheid
Heb je een nieuw adres, dan kun je dat als postadres doorgeven aan vrienden en familie, gemeente en diverse instanties.
Heb je nog geen verblijfadres, dan is een tijdelijk lokaal postadres handig, zodat je wel post kunt ontvangen.
Hoe blijf je telefonisch bereikbaar? Het kan handig zijn om je huidige abonnement in elk geval de eerste tijd aan te houden, zodat je de tijd hebt om een nieuw abonnement in Duitsland te regelen en je bereikbaar blijft. Welke voorwaarden stelt jouw provider in dit geval?
En wat is er nodig om een internetverbinding te hebben? Zit je in de stad en is het eenvoudig te organiseren door het afsluiten van een abonnement, of ga je landelijk wonen en misschien zelfs off grid? Als je van tevoren uitzoekt hoe dingen werken, kom je niet voor onaangename verrassingen te staan.
Verblijfsvergunning
Bij een emigratie naar Duitsland hoef je geen verblijfsvergunning of visum aan te vragen, omdat Duitsland lid is van de EU. Maar je moet je wel nadat je je er vestigt aanmelden als nieuwe inwoner.
Belangrijke documenten
Is je paspoort nog geldig? Hou er rekening mee dat het verlengen van je paspoort net even anders gaat als je in Duitsland woont dan wanneer je nog hier bent. Ook als de verloopdatum over niet al te lange tijd is, kun je afwegen om het nu alvast te verlengen, zodat je daar de komende jaren geen omkijken naar hebt.
Is je rijbewijs nog geldig? Hierbij geldt net als bij het paspoort dat het prettig kan zijn als het nog een aantal jaar geldig is, zodat je daar de eerste tijd geen omkijken naar hebt.
Van belangrijke papieren van bijvoorbeeld de notaris, zoals een testament, maar ook je geboorteakte, trouwakte en diploma’s kun je gewaarmerkte kopieën laten maken.
Voor diploma’s die je nodig hebt bij eventuele sollicitaties is het handig om ze te laten vertalen door een erkend vertaalbureau en om ze te laten erkennen, zodat je werkgever of de bepalende instantie in Duitsland kan zien wat de waarde is van je diploma. Voor diploma erkenning kun je in Nederland terecht bij DUO. In het buitenland ga je vervolgens met de documenten die je van DUO kreeg naar de instantie die daar over de erkenning van je diploma’s gaat.
Wil je er zeker van zijn dat je documenten veilig bewaard worden, dan kun je gebruik maken van een bewaarservice of datakluis of je kunt kopieën van belangrijke papieren bij bekenden achterlaten. Als tussenoplossing voor jezelf kun je ook alles scannen en op een harde schijf of in de cloud zetten. Let wel: digitale bestanden hebben niet dezelfde geldigheid als de originele.
Heb je voor je toekomstige werk een verklaring omtrent gedrag nodig? Vraag die dan op tijd aan.
Werk en inkomen
Wil je een baan in loondienst, ga je ondernemen of heb je een uitkering of pensioen of heb je voldoende eigen vermogen of spaargeld?
Werk en/of inkomen is dus niet alleen handig als je gaat emigreren, het is onmisbaar. Simpelweg omdat je anders niet verder zult komen dan een lange vakantie.
Een baan in loondienst
Net als in Nederland kun je in Duitsland werk vinden via een arbeidsbureau (Bundesagentur für Arbeit of BA), via vacaturesites of advertenties in de krant.
Natuurlijk kun je ook kijken welke bedrijven er zijn in de omgeving waar je wilt gaan wonen, wat voor werk er gedaan wordt en dan een open sollicitatie sturen of langs gaan om je voor te stellen en een afspraak te maken voor een sollicitatiegesprek.
Houd er rekening mee dat Nederlandse diploma’s in het buitenland soms anders gewaardeerd worden en dat bepaalde werkzaamheden anders gaan en er een aanvullend certificaat of diploma nodig kan zijn om een zelfde soort functie te vervullen dan je nu doet.
Wil je graag aan de slag, maar kun je geen werk vinden, dan kun je overwegen dan om als vrijwilliger aan de slag te gaan bij een bedrijf dat je aanspreekt. Zo kun je je de manier van werken eigen maken, je taalvaardigheid verbeteren (als dat nodig is) en misschien kan het zelfs een opstapje zijn naar een betaalde baan.
Zorg dat je een arbeidscontract krijgt waarin alle plichten en rechten vermeld staan en laat dit contract nakijken door iemand met kennis van zaken.
Ondernemen
Waar vind je de voorwaarden om te mogen ondernemen?
Zoals we in Nederland de Kamer van Koophandel kennen waar je je als ondernemer in dient te schrijven en waar je ook informatie kunt inwinnen over de mogelijkheden voor jou als ondernemer, zo is het Duitse handelsregister een afdeling van een lokale rechtbank, het zogeheten Amtsgericht of Kantongerecht. Deze afdeling registreert nieuw opgerichte bedrijven en geeft een HRB- of HRA-nummer af. Deze nummers zijn te vergelijken met het Nederlandse KVK-nummer.
Verdiep je in de mogelijke bedrijfsvormen en kijk wat het best bij jou en je bedrijf(sidee) past.
De belastingregels zijn net als overal best ingewikkeld. Voor de boekhouding kun je een professional inschakelen om te voorkomen dat je fouten maakt en dat je een onvoorziene naheffing krijgt voor bijv. verkeerd berekende ondernemersbelasting.
Emigreren met een uitkering
Heb je een WAO of WIA uitkering vanwege arbeidsongeschiktheid, dan kun je die uitkering vaak meenemen als je verhuisd naar het buitenland. Informeer naar de voorwaarden bij de uitkeringsinstantie.
Pensioen
Emigreren na de pensioenleeftijd
Het pensioen wordt opgebouwd uit drie verschillende delen. Als eerste is er de AOW uitkering. Hoe hoog deze uitkering is, is afhankelijk van je burgerlijke staat en van hoe lang je in Nederland gewoond en gewerkt hebt. Als tweede is er het pensioen dat via de werkgever is opgebouwd. Als derde kan er sprake zijn van aanvullend pensioen, ook wel lijfrente genoemd.
Een AOW-uitkering kun je meenemen als je emigreert naar Duitsland. Verdiep je wel goed in wat er verandert om te voorkomen dat er onverwachte tegenvallers zijn.
Op de website van de SVB vind je hierover informatie.
Ook het pensioen dat via de werkgever is opgebouwd, kunt je in de meeste gevallen ontvangen in Duitsland. Controleer dit bij de specifieke pensioenuitvoerder om te weten hoe het in jouw geval zit.
Voor het uitkeren van lijfrente in het buitenland bieden niet alle aanbieders de mogelijkheid. Ook dit zul je bij je aanbieder moeten navragen.
Controleer ook je belastingen en of het invloed heeft op je ziektekostenverzekering. Het kan zijn dat je zowel in het land waar je woont als in Nederland belasting betaalt over je pensioen. Is dat zo? Dan kun je hiervoor bij de Nederlandse Belastingdienst (gedeeltelijke) vrijstelling aanvragen.
Pensioen meenemen als je nog niet de pensioengerechtige leeftijd hebt
In dit geval zijn er drie mogelijkheden:
Je kunt je opgebouwde pensioen afkopen.
In sommige gevallen kun je je al opgebouwde pensioen meenemen naar de nieuwe werkgever in het buitenland.
Of je moet een pensioen opbouwen in het land waarheen je emigreert.
Wat het AOW deel geldt, heb je alleen recht op (een deel van) het deel AOW dat je voor je emigratie opbouwde. Maar alleen als Nederland met het betreffende land een verdrag heeft. Je kunt ervoor kiezen om zelf AOW premie in Nederland door te betalen als je in het buitenland woont. Dat kan voor maximaal 10 jaar. Op de website van de SVB vind je hierover meer informatie.
Ook voor de ANW, de Algemene Nabestaanden Wet geldt dat deze niet automatisch doorloopt in het buitenland. Net als bij de AOW kunt je dit voor 10 jaar laten doorlopen als je dat wilt. Informeer bij de betreffende instanties naar de voorwaarden als je hiervan gebruik wilt maken.
De reis naar je nieuwe woonplaats
Hoe ga je op de dag van de emigratie naar je nieuwe woonplaats?
Welke spullen neem je allemaal zelf mee en hoe vervoer je die?
Welke vervoersmiddel en welke route kies je?
Zorg dat je indien nodig tickets hebt, voor bus, trein, vliegtuig, boot, net wat je nodig hebt.
Als je niet op eigen gelegenheid reist, zorg dan dat je van bijvoorbeeld het vliegveld bij je huis kunt komen. Je kunt hiervoor een taxi regelen of een ophaalservice.
Let op dat je je in Nederland in de gemeente waar je nu woont moet uitschrijven voordat je je in je nieuwe woonplaats inschrijft als inwoner. Dat doe je bij de gemeente waar je nu woont en dat kan vanaf 5 dagen voor je vertrek uit Nederland. Niet eerder. Vaak kan dit ook online met je DigiD.
Je inboedel verhuizen naar Duitsland
Vervoer je je inboedel zelf of besteed je de verhuizing uit aan een internationaal verhuisbedrijf?
En als je je inboedel niet wilt meenemen, wil je het dan opslaan of verkopen of weggeven?
Er zijn gespecialiseerde verhuisbedrijven die je inboedel naar Duitsland kunnen brengen. Er zijn ook mensen die ervoor kiezen hun belangrijkste dingen in een backpack of grote koffer te stoppen om zo kosten te besparen en die in Duitsland opnieuw beginnen. Wat past bij jou?
Wil je een beperkte hoeveelheid spullen meenemen, maar lukt het je niet zelfstandig en vind je een verhuisbedrijf te duur, dan kun je met een beetje geluk iemand vinden die regelmatig pendelt, die wat ruimte in de bus of auto over heeft en die je daarbij wil helpen.
Op emigratie fora of fb groepen kun je vragen naar ervaringen van anderen om zo voor jezelf te bepalen wat het best bij je past. En kijk eens rond naar de mogelijkheden als je naar Duitsland gaat om je er te oriënteren.
Maak je gebruik van een verhuisbedrijf, dan hebben zij standaard checklisten en aanwijzingen om de verhuizing van je spullen in goede banen te leiden.
Heb je kleine dingen met emotionele waarde die je meteen een plekje in je nieuwe huis wilt geven om zo snel een thuisgevoel te creëren? Zorg dan dat die dingen gemakkelijk te vinden zijn en dat je ze snel een plek kunt geven.
Neem je je auto mee? Dan moet je die in Duitsland invoeren.
Let op dat je bij invoeren van je auto elders, de auto ook in Nederland dient uit te voeren. Hoe dit werkt kun je vinden op de website van de RDW.
Duits leren
Als je de Duitse taal nog niet beheerst, bedenk dan of je het Duits direct nodig hebt en al in Nld een taalcursus wilt doen, of dat je dat pas in Duitsland wilt doen.
Hier vind je meer informatie over het leren van de Duitse taal.
Hou rekening met de verschillende vormen van het Duits, of beter gezegd, de verschillende dialecten zoals die in Duitsland gebruikt worden. Net als in Nederland zijn er grote verschillen tussen regio’s en moet je voor je werk de officiële taal beheersen, maar kun je in het dagelijks leven te maken hebben met buren die een dialect spreken. Het lijkt dan of je twee nieuwe talen moet leren spreken.
Het beheersen van de taal, in welke mate dan ook, opent deuren. Daarnaast eisen veel werkgevers dat je de taal al machtig bent als je gaat solliciteren. Hoewel dat ook afhankelijk is van de functie die je vervult.
Medisch
In Duitsland is de zorg iets anders geregeld dan in Nederland. Er zijn twee soorten zorgverzekeringen, namelijk een standaard, publiekelijk ziekenfonds dat wordt gerund door de overheid, genaamd ‘Gesetzliche Krankenversicherung’ en een private ziektekostenverzekering, genaamd ‘Private Krankenversicherung’. Door je vooraf te verdiepen in hoe het werkt en wat jij kan en wil, voorkom je problemen als je medische zorg nodig hebt.
Zoek voor jezelf uit:
Wat voor medische zorg je nodig denkt te gaan hebben;
Of het zinvol is om een aanvullende verzekering af te sluiten;
Waar je heen moet als er iets is;
Hoe en waar je medicatie kunt krijgen;
Hoe de kinderen verzekerd zijn;
en alles wat je nog meer wilt weten.
Als je emigreert, heb je geen recht meer op zorgverzekering in Nederland, dus die moet je stop zetten. Let erop dat je voorkomt dat je een periode onverzekerd bent. Soms lukt het om je pas uit te schrijven uit Nederland als je emigratie rond is en je officieel bent ingeschreven in je nieuwe land, anders kun je kiezen voor een particuliere verzekering als tussenoplossing voor de periode dat je nog geen persoonsnummer hebt.
Wanneer je voor een Nederlandse werkgever blijft werken in het buitenland, dan heb je ook na je emigratie nog recht op een Nederlandse ziektenkostenverzekering. Maar let op: dit geldt alleen voor de werknemer in kwestie en niet voor een partner en kinderen. Zij moeten dus wel een nieuwe zorgverzekering hebben.
In geval van specifieke gezondheidsuitdagingen kan een brief van de huisarts met medische gegevens handig zijn. Laat die dan ook vertalen in het Duits zodat alle informatie eenvoudig over te dragen is aan een nieuwe behandelend arts.
Gebruik je medicatie? Vraag dan extra aan om de eerste periode te overbruggen en neem bij vertrek belangrijke medicijnen in je handbagage mee. Het kan zijn dat je Duitse arts eerst zelf een diagnose wil stellen voordat hij of zij je medicijnen voorschrijft.
Bank en geldzaken
Alle Nederlandse banken stellen als voorwaarde dat je in Nederland woont en ingeschreven staat bij de Gemeentelijke Basis Administratie (GBA). Daarnaast moet je een Nederlands identiteitsbewijs of een verblijfsvergunning hebben.
Als je emigreert heeft dat dus gevolgen voor je bankzaken in Nederland. Zolang je verblijf in het buitenland van korte termijn is, kun je vaak gebruik blijven maken van de diensten van je bank tegen de gewone tarieven. Soms is er een aanvullende verklaring nodig van bijvoorbeeld de werkgever. Bij een langer verblijf in het buitenland gelden hogere tarieven of kan de bank de bankrekening opheffen. Verdiep je daarom in de voorwaarden die jouw bank hieromtrent stelt en voorkom verrassingen. Onderzoek indien nodig of het mogelijk is om je bankrekening om te zetten in een rekening voor niet-ingezetenen.
Vergeet bij het omzetten van bankzaken ook de rekeningen van de kinderen, spaarrekeningen en beleggingsrekeningen niet.
Zet indien nodig incasso’s die je hebt lopen stop.
Heb je een creditcard via een creditcardmaatschappij, geef daar dan je adreswijziging door en eventueel aanvullende informatie.
Kijk of vraag voor het openen van een bankrekening in Duitsland na wat je daarvoor mee moet nemen.
Heb je een bankkluis, vraag na of je die aan kunt houden en bedenk of je dat ook wil of onderzoek wat voor alternatief er is in je emigratieland.
Startkapitaal
Hoeveel startkapitaal heb je nodig voor je emigratie en hoe kom je daaraan?
Denk aan de verhuiskosten en/of de aanschaf van meubels en ander materieel, het kopen en opknappen van een huis, het aanschaffen of het importeren van een auto.
Start je een eigen bedrijf waarbij je pas in het land van emigratie inkomsten kan gaan verwerven, hou er dan rekening mee dat het een tijd zal duren voor die inkomsten op gang komen. Hoe lang gaat die periode zijn en hoeveel geld heb je nodig om gedurende die tijd in je levensonderhoud te voorzien?
Verzekeringen
Ga na in hoeverre je verzekeringen zoals inboedelverzekering, aansprakelijkheidsverzekering, autoverzekering, levensverzekering, uitvaartverzekering en reisverzekering nog gelden als je je in Nederland uitschrijft uit het bevolkingsregister.
En onderzoek welke verzekeringen je nodig hebt in het land van emigratie.
Val je door de loop van omstandigheden tussen het moment van uitschrijven in Nederland en het moment van inschrijven in je emigratieland buiten de dekking van diverse verzekeringen, dan kun je voor die periode een expatverzekering afsluiten.
Zorg dat je van alle verzekeringen die nog wel geldig zijn een kopie van de verzekeringspolis bij je hebt. Je kunt dat bijvoorbeeld doen door die naar jezelf te mailen.
Belastingen en sociale verzekeringen
Voordat je vertrekt uit Nederland moeten lopende belastingzaken afgehandeld zijn. Nog openstaande aanslagen moeten dus betaald zijn.
Over het jaar dat je emigreert moet je achteraf een M-biljet invullen. Dat is een speciaal belastingbiljet zodat belastingzaken uit het jaar van je emigratie op de juiste manier afgehandeld worden. Dit is een vrij uitgebreid aangiftebiljet.
Als je na je emigratie inkomsten in Nederland blijft houden, vanwege een huis dat je verhuurt, rente op een spaarrekening, beleggingen, werk, een onderneming of nog iets anders, dan kan het zijn dat je na je emigratie ook belastingplichtig blijft in Nederland. Bijvoorbeeld omdat Nederland en het emigratieland beiden EER (Europese Economische Ruimte) lidstaat zijn en een verdrag hebben gesloten m.b.t. belastingen.
In bepaalde gevallen kan het zinvol zijn om een belastingadviseur om hulp te vragen, om zo tot de voordeligste optie binnen de regelgeving van beide landen te komen.
Getrouwd of geregistreerd partnerschap?
Het Nederlandse huwelijk wordt ook in Duitsland erkend. Toch kan het zinvol zijn om na te kijken wat er verandert voor je.
Voor de regels voor gehuwden en geregistreerde partners kun je deze website raadplegen.
Kijk in elk geval na of de andere regels gevolgen hebben voor het erfrecht.
Emigreren naar Duitsland met kinderen
Ook voor kinderen heeft een emigratie heel wat voeten in de aarde.
Kinderen zijn vaak gehecht aan hoe de dingen gaan en de hoeveelheid veranderingen die een emigratie met zich meebrengt, vraagt dan ook om een goede voorbereiding.
Het gaat niet alleen om een andere plaats en een nieuwe kamer die ingericht mag worden, het gaat om bijna alle aspecten van hun leven. Een nieuwe school, een andere taal, cultuurverschillen, vriendjes en vriendinnetjes waar ze afscheid van moeten nemen, niet meer naar de vaste clubs kunnen enzovoorts.
Na de emigratie zal de kinderbijslag in Nederland stoppen. In Duitsland is er een soortgelijke vergoeding, het Kindergeld.
Huisdieren
Je huisdier kun je niet zomaar meenemen als je gaat emigreren naar Duitsland.
In elk geval moet je huisdier een dierenpaspoort hebben en bepaalde vaccinaties recent gehad hebben.
Als je voor het vervoer van grotere dieren gebruik moet maken van een daarin gespecialiseerd verhuisbedrijf, zoek dan eerst contact met iemand die je is voorgegaan en vraag na waar je op moet letten. Zo kun je een slechte ervaring voorkomen.
Zoek een en ander goed uit voor je de “oversteek” maakt, zodat alles in orde is ten tijde van de verhuizing en je niet bij de grens voor het blok gesteld wordt hoe je een bepaald probleem moet oplossen.
Op welke datum wil je vertrekken?
Een veelvuldig gegeven advies is: neem geen overhaaste beslissingen.
Als een te snelle beslissing betekent dat je wat je wilt en nodig hebt niet voldoende overdacht hebt voor jouw situatie, dan kan dat grote gevolgen hebben. Niet alleen voor jezelf, maar ook voor je gezin en je financiële situatie.
Tegelijkertijd geldt dat niet iedereen hetzelfde is. De een heeft jaren voorbereidingstijd nodig, terwijl een ander alles in een paar weken rond heeft. Neem de tijd die jij nodig hebt en laat je niet afleiden door wat anderen normaal of wenselijk vinden. Jouw emigratie gaat om jou.
Opzeggingen en adreswijzigingen
Net als bij iedere andere verhuizing moet je ook bij een emigratie dingen opzeggen en adreswijzigingen doorgeven.
Kijk na welke abonnementen je hebt en van welke verenigingen je lid bent en bepaal welke je mee wil en kan nemen en welke je op moet zeggen.
Om niets te missen kun je je uitgaven op je bankrekening nakijken en alle terugkerende uitgaven noteren.
Wat wil je opzeggen?
Denk aan sport- en hobbyclubs, kranten, tijdschriften, bibliotheek, vakliteratuur, aan je huisarts, tandarts en specialisten, aan onderhoudsabonnementen van bijvoorbeeld de centrale verwarming, de glazenwasser, schoorsteenveger, alarm, postbusnummer, kijk- en luistergeld, diverse verzekeringen die je niet langer nodig hebt, televisie, netflix enz.
Zoek er de adressen en de voorwaarden met de opzegtermijn bij en zeg conform die voorwaarden op, zodat je verplichtingen vervallen.
Wat wil je aanhouden?
Informeer of dat kan als je naar het buitenland gaat.
En stuur ze een adreswijziging als dat kan of zeg op wanneer dat niet kan.
Denk bij adreswijzigingen ook aan familie, vrienden en zakenrelaties, aan de belastingdienst, verzekeringen, de bank en pensioenfondsen.
Met de doorzendservice van Post NL zorg je dat alle post die toch nog op je oude adres komt naar je nieuwe adres doorgestuurd wordt. Dit kan ook in het buitenland zijn.
De achterban
Voor familie en/of vrienden kan het een fijn idee zijn als ze naast je nieuwe adres ook je eventuele vluchtnummers weten. En als je met ze besproken hebt hoe je vanuit je nieuwe woonplaats contact kunt en wilt onderhouden.
Plan B
In elke situatie kan het gebeuren dat dingen anders uitpakken dan je hoopte.
Omdat een emigratie zoveel impact heeft en eigenlijk een heleboel veranderingen bij elkaar zijn, maakt dat de kans extra groot dat er dingen anders gaan dan je aanvankelijk dacht of hoopte.
Neem de tijd om daar van tevoren al bij stil te staan en om te bedenken hoe je met eventuele problemen om wilt en kunt gaan.
Wat ga je doen als de plek waar je bent gaan wonen niet bevalt?
Welke opties heb je als je werk niet bij je blijkt te passen?
In zo’n geval is het handig om een Plan B te hebben. Een plan dat je helpt om je situatie te veranderen als je daar behoefte aan hebt.
Door na te denken over een Plan B voorkom je dat je je overweldigd voelt en gestrest raakt als dingen tegen zitten.
Een thuisgevoel ceëren
Om je emigratie te laten slagen, moet je er een goed gevoel over hebben. Niet alleen voordat het zover is, of tijdens de verhuizing, maar ook daarna. Hier kun je lezen hoe je een goede nieuwe start maakt.
De Balans opmaken
Neem regelmatig de tijd om de balans op te maken en alle positieve en negatieve ervaringen op een rij te zetten. Dat helpt je om op tijd een verandering in te zetten als je merkt dat dingen niet gaan zoals je wilt.
Als je de online cursus Van Droom Naar Plan gedaan hebt en af en toe herhaalt, zul je merken dat dit een automatisch proces wordt dat onderdeel is van je leven. Daardoor stuur je heel gemakkelijk bij en blijf (of word) je tevreden met hoe de dingen gaan.
Last but not least
Een praktisch stappenplan zoals dit is natuurlijk ontzettend handig. Maar emigreren gaat niet alleen om praktische zaken. Het zijn juist de dingen die je emotioneel raken die je emigratie tot een succes kunnen maken of juist kunnen zorgen dat je emigratie een mislukking wordt.
Wil je er alles aan doen om te zorgen dat jouw emigratie een succes wordt? Klik dan hier om je aan te melden voor het gratis e-book Emigreren? Voorkom de Vijf Valkuilen