De emigratie checklist helpt je op weg
Bij een emigratie komen een heleboel dingen kijken. Net als bij een verhuizing, maar dan nog een beetje meer. Om je op weg te helpen vind je hieronder de emigratie checklist. Loop de checklist punt voor punt na en kijk wat voor jou van toepassing is.
Let op: het is onmogelijk om 100% volledig te zijn zodat de emigratie checklist alle mogelijke situaties voor iedereen bevat. Kijk daarom ook altijd naar je eigen situatie en vaar niet blind op deze checklist (of op welke checktlist ook). Bovendien veranderen sommige regelingen. De informatie in dit artikel was actueel op het moment dat ik het schreef, maar kijk voor de zekerheid dingen na, want op een ander moment kunnen dingen alweer veranderd zijn.
Aan de inhoud van deze checklist kunnen dan ook geen rechten worden ontleed.
Daarnaast is het natuurlijk zo dat sommige mensen alles van tevoren willen doordenken en organiseren, terwijl anderen de belangrijkste spullen in een tas doen, een reis boeken en wel zien hoe het verder gaat.
Zo ga je praktisch om met deze checklist:
Je vindt hieronder een heleboel informatie. Gerangschikt naar onderwerp. Wil je hier handig mee werken, neem dan een vel papier en noteer kort de dingen die op jouw situatie van toepassing zijn. Zo stel je zelf je eigen persoonlijke checklist samen. De punten op jouw eigen checklist kun je vervolgens een voor een afwerken om zo je emigratie voor te bereiden.
Ben je op zoek naar een emigratiechecklist, speciaal voor Zweden? Dan vind je die hier. (Omdat ik zelf naar Zweden geëmigreerd ben, weet ik daar meer van dan van andere landen.)
Een opsomming van de onderwerpen
Een kort overzicht van de onderwerpen die in deze emigratie checklist aan bod komen:
Wonen
Welke plaats past het best bij je/jullie?
Kies je voor huur of koop?
Regel de benodigde nuts-voorzieningen.
Zeg je de huur op, verkoop je je huis of kies je voor onderverhuur?
Zeg je huidige nutsvoorzieningen op.
Laat je huidige woning netjes achter.
Bereikbaarheid
Zorg voor een postadres.
Hoe kun je telefonisch bereikbaar blijven?
Wat is er nodig om een internetverbinding te hebben.
Verblijfsvergunning
Zelf doen of hulp inschakelen?
Belangrijke documenten
Zijn je paspoort en rijbewijs nog geldig?
Welke documenten wil je laten vertalen, laten erkennen en/of in bewaring geven?
Heb je een verklaring omtrent gedrag nodig?
Werk en inkomen
Een baan in loondienst.
Ondernemen in een ander land.
Kun je je uitkering meenemen?
Waar moet je op letten als je emigreert na je pensioen?
De reis naar je nieuwe woonplaats
Hoe ga je?
Jezelf uitschrijven uit de GBA.
Je inboedel verhuizen
Zelf doen of uitbesteden.
Zorgen voor een relaxplek.
Moet de auto ingevoerd worden?
De taal
De taal leren voor vertrek of na aankomst.
Is een inburgeringscursus verplicht of behulpzaam?
Trucs voor sneller leren.
Moet je één taal leren of twee?
Medisch
Hoe is de zorg geregeld?
Wat voor verzekering heb je nodig?
Voorkom een onverzekerde periode.
Is een gezondheidscheck nodig?
Medicatie meenemen.
Verplichte vaccinaties.
Bank- en geldzaken
Je Nederlandse bankrekening aanhouden.
Een nieuwe bankrekening openen.
Waar je misschien niet aan dacht.
Startkapitaal
Hoeveel geld heb je nodig om te kunnen emigreren?
Is er een inkomens- of vermogenseis om een verblijfsvergunning te kunnen krijgen?
Verzekeringen
Welke verzekeringen moet je opzeggen?
Welke verzekering wil je afsluiten?
Voorkom een onverzekerde periode.
Belastingen en sociale verzekeringen
Het M-biljet.
Als je inkomen uit Nederland houdt.
Getrouwd of geregistreerd partnerschap
Het huwelijk is wereldwijd geldig.
Wordt je geregistreerd partnerschap erkend?
Emigreren met kinderen
Schoolkeuze.
Cultuurverschillen met grote invloed op het gezinsleven.
De kinderbijslag stopt.
Je huisdieren meenemen
Dierenpaspoort, vaccinaties en chip, wat is er nodig?
Moet je huisdier in quarantaine?
Mogen je huisdieren mee?
Grotere dieren meenemen.
Wanneer vertrek je?
Uitgebreid voorbereiden of snel vertrekken?
Opzeggingen en adreswijzigingen
Wat wil je opzeggen, wat wil je aanhouden?
De doorzendservice van PostNL
De achterban
Familie en vrienden die achter blijven.
Plan B
Hoe je je voorbereidt op onvoorziene zaken.
De balans opmaken
Veranderen en bijsturen.
Last but not least
Wat je kunt doen om van je emigratie een succes te maken.
Alle onderwerpen in detail besproken
Wonen
In het land van emigratie
Welke plaats past het best bij je/jullie?
Kies het land, de regio en een dorp of stad. Met behulp van De Queeste kun je bepalen aan welke voorwaarden de plek moet voldoen om bij jou en jouw wensen te passen.
Om een goed beeld te krijgen van de plek waar je wilt gaan wonen, kun je de plaats die je gekozen hebt het beste meerdere keren bezoeken. Bij voorkeur in de verschillende seizoenen. Zo krijg je een zo volledig mogelijk beeld van de omgeving, de mogelijkheden, voordelen en eventuele uitdagingen.
Naast een bezoek kunnen brochures, boeken, films, maar vooral ook allerhande informatie die via YouTube, Google en social media te vinden is je helpen bij je beeldvorming.
Kies je voor een huurhuis of voor een koopwoning?
Wil je eerst een tijdelijke woonplaats kiezen om te onderzoeken of de plek die je koos echt bij je past of omdat je nog geen definitieve plek gevonden hebt om je te vestigen? Dan is een huurhuis de beste keuze.
Ook als je de cultuur nog niet goed kent of twijfelt over de baan die je hebt aangenomen, kan eerst huren een goede keuze zijn. Het zorgt dat je flexibeler bent en eventueel in korte tijd van woonplaats kan veranderen als iets anders toch beter blijkt te passen.
Eenmaal daar kun je contacten gaan leggen in de regio en via bijv een plaatselijke krant het laatste nieuws volgen, ook op gebied van de woningmarkt. Als je eenmaal in de regio woont is het eenvoudig om contact op te nemen voor extra informatie of voor een bezichtiging als je iets ziet wat bij je wensen past.
Kiezen voor een huurwoning in je nieuwe land – in eerste instantie – geeft je de kans om de woningmarkt in de regio waar je wilt wonen beter te leren kennen en rustiger te bekijken.
Ben je zeker van de plaats die je gekozen hebt om te gaan wonen en wil je je er direct definitief settelen? En is er bovendien een huis beschikbaar dat aan je wensen voldoet? Dan is een koophuis de beste keuze.
De gemakkelijkste manier om een woning te zoeken is op veel plaatsen via internet. In de meeste landen zijn er onroerendgoedsites voor zowel koop als huurwoningen.
Raadpleeg fora en facebookgroepen van emigranten in het desbetreffende land voor tips en trucs om je ideale plek te vinden en om na te vragen of er dingen zijn waar je op moet letten om problemen te voorkomen.
Controleer de woning zowel bij huur als koop voorafgaand aan de overname op eventuele gebreken. Bij huur stel je de verhuurder daarvan direct op de hoogte. De staat van de woonruimte moet duidelijk in het contract omschreven staan.
Vraag je ook af waarom de woning vrij staat. Is er net iemand verhuisd, is de regio niet heel gewild om te wonen of is er mogelijk een mankement aan het huis? Door met een kritische blik te kijken en je niet te verliezen in de wens om zo snel mogelijk te settelen kun je missers voorkomen. Bij een koopwoning kan een taxatierapport je veel inzicht geven in de staat van de woning.
Verdiep je in de koopprocedure in het betreffende land, eventuele mogelijke valkuilen of adders onder het gras en de financieringsmogelijkheden als je dat nodig hebt. Een hypotheek afsluiten in een ander land is vaak of niet mogelijk of slechts voor een relatief klein bedrag. Nederlandse banken werken hier meestal ook niet aan mee. Je hebt daarom in het buitenland vaak meer eigen geld nodig dan in Nederland.
Verdiep je bij huren en kopen ook in de plaatselijke regelgeving, gebruikelijke standaard van de woning en gangbare prijzen. Die kan heel anders zijn dan we vanuit Nederland gewend zijn. Inzicht in wat in je emigratieland en in de door jou gekozen regio gebruikelijk is helpt je bij het bepalen van de mogelijkheden en bij het doorzien van een te hoge vraagprijs.
Welke nuts-voorzieningen heb je nodig in de nieuwe woning?
Zijn er net als in Nederland verschillende leveranciers mogelijk?
En zijn er extra te verwachten kosten die gekoppeld zijn aan de woonruimte?
Je huidige woning
Als je een huurwoning hebt
Voordat je de huur opzegt, bedenk hoe zeker je van je zaak bent. Wil je je woning tijdelijk aanhouden om terug te kunnen keren als dingen tegen zitten? Of is er de optie om je woning voor bijv een jaar onder te verhuren, zodat je niet alle schepen direct achter je hoeft te verbranden?
Hou je je woning aan, denk dan aan de volgende dingen:
Vergrendel bij vertrek ramen en deuren;
Zet apparaten die op standby staan uit;
Zet de verwarming op de laagste stand, indien nodig zo dat waterleidingen niet kunnen bevriezen;
Zorg dat iemand de planten water geeft en laat de post opvangen en doorsturen;
Maak de koelkast, vriezer en vuilnisbakken leeg;
Vraag iemand om een oogje in het zeil te houden en geef de huissleutels daar af.
Ga je onderverhuren, stel dan een huurcontract op voor je huurder.
Besluit je de huur op te zeggen, houd dan rekening met de opzegtermijn.
Kijk in het huurcontract na hoe je de woning dient op te leveren en maak eventuele veranderingen die hersteld moeten worden in orde.
Zeg de huur en nuts-voorzieningen (gas, elektra en water) op.
Lever voordat je vertrekt de sleutels in bij de verhuurder.
Als je een koopwoning hebt
Bepaal of je je huis wilt verkopen of dat je het wilt onderverhuren.
Kies je voor onderverhuren omdat je niet alle schepen achter je wilt verbranden, besef dan dat daar ook verantwoordelijkheden bij komen kijken. Wat ga je doen als de huurder klachten heeft omdat er iets stuk gaat? Hoe ga je ermee om als de huur niet of te laat betaald wordt? Hoe bepaal je de duur van het contract? Hou daarbij ook rekening met wettelijke voorwaarden en met de voorwaarden van je hypotheekverstrekker als je een hypotheek op je huis hebt. Als je je huis onderverhuurt kan het verstandig zijn om daar een verzekering voor af te sluiten. Bepaal hoe je vaste lasten zoals rioolrechten en onroerend goed belasting en de kosten van nutsvoorzieningen doorberekent. En wil je je huis gestoffeerd en gemeubileerd verhuren, of neem je je spullen mee?
Stel bij onderverhuur een contract op dat voldoet aan alle wettelijke voorwaarden en waarmee je zorgt dat je niet van een koude kermis thuis komt.
Onderzoek voor jezelf of je huis en hypotheek voor jou een emotionele en financiële belasting vormen als je in het buitenland woont. En weeg af of dat het waard is om je huis aan te houden.
Wil je je huis verkopen?
Schakel dan tijdig een makelaar in of plaats een advertentie voor de verkoop van je huis.
Bedenk of je je hypotheek wilt aflossen en de overdracht van de woning al voor vertrek wilt laten plaatsvinden, of dat je het ook goed vindt om daarvoor terug te komen naar Nederland.
Zorg bij verkoop van je huis ook dat je de nutsvoorzieningen opzegt.
Bereikbaarheid
Heb je een nieuw adres, dan kun je dat als postadres doorgeven aan vrienden en familie, gemeente en diverse instanties.
Heb je nog geen verblijfadres, dan is een tijdelijk lokaal postadres handig, zodat je wel post kunt ontvangen.
Hoe kun je telefonisch bereikbaar blijven? Kun je in het land waar je naartoe emigreert gemakkelijk een telefoonabonnement afsluiten of moet je je huidige abonnement aanhouden? En als je dat laatste wilt, welke voorwaarden gelden dan?
En wat is er nodig om een internetverbinding te hebben? Zit je in de stad en is het eenvoudig te organiseren door het afsluiten van een abonnement, of ga je landelijk wonen en moet je je mobiele telefoon als hotspot gebruiken of ben je zelfs afhankelijk van een schotel voor je internetverbinding? Als je van tevoren uitzoekt hoe dingen werken, kom je niet voor onaangename verrassingen te staan.
Verblijfsvergunning
Voor het verkrijgen van een verblijfsvergunning lopen de regels behoorlijk uiteen. Zo hoef je bij een emigratie binnen de EU geen verblijfsvergunning aan te vragen, maar moet je je wel als inwoner laten registreren. Aan de andere kant is er juist een behoorlijk complexe procedure als je wilt emigreren naar landen zoals de Verenigde Staten, Australië of Nieuw Zeeland, of als je in Rusland wilt gaan wonen.
Soms is die procedure dermate ingewikkeld dat je de hulp nodig hebt van een specialist om alle benodigde documenten in orde te krijgen en de emigratie succesvol te kunnen laten verlopen.
Vraag na bij ervaringsdeskundigen hoe zij het hebben aangepakt, lees je in op emigratiewebsites van de betreffende instanties in je emigratieland en indien nodig bij de ambassade en regel indien nodig passende hulp.
Via de ambassade hier in Nederland kun je te weten komen aan welke eisen je moet voldoen om in aanmerking te komen voor een visum en/of verblijfsvergunning, zodat je kunt zorgen dat je alle bewijzen hebt die nodig zijn.
Belangrijke documenten
Is je paspoort nog geldig? Hou er rekening mee dat sommige landen eisen dat je paspoort bij aankomst nog minimaal een halfjaar geldig is. Ook als de verloopdatum over niet al te lange tijd is, kun je afwegen om het nu alvast te verlengen, zodat je daar de komende jaren geen omkijken naar hebt.
Is je rijbewijs nog geldig? Hierbij geldt net als bij het paspoort dat het prettig kan zijn als het nog een aantal jaar geldig is, zodat je daar de eerste tijd geen omkijken naar hebt. Check ook even of er in je emigratieland bepaalde eisen gesteld worden om er te mogen rijden.
Van belangrijke papieren van bijvoorbeeld de notaris, zoals een testament, maar ook je geboorteakte, trouwakte en diploma’s kun je gewaarmerkte kopieën laten maken. Voor diploma’s die je nodig hebt bij eventuele sollicitaties is het bovendien handig om ze te laten vertalen door een erkend vertaalbureau en om ze te laten erkennen, zodat je werkgever of de bepalende instantie in je emigratieland kan zien wat de waarde is van je diploma. Voor diploma erkenning kun je in Nederland terecht bij DUO. In het buitenland ga je vervolgens met de documenten die je van DUO kreeg naar de instantie die daar over de erkenning van je diploma’s gaat.
Hou hierbij in gedachten dat wanneer je een diploma hebt in een bepaald vakgebied dat niet ook wil zeggen dat je in een ander land met dat diploma hetzelfde werk kunt doen. Soms worden er andere of aanvullende eisen gesteld. Het kan dan zijn dat je je diploma alleen hoeft te laten erkennen door een daarvoor aangewezen instantie, maar het kan ook zijn dat je een extra cursus moet volgen, een aanvullende stage moet lopen of zelfs een heel nieuwe opleiding moet doen.
Wil je er zeker van zijn dat je documenten veilig bewaard worden, dan kun je gebruik maken van een bewaarservice of datakluis of je kunt kopieën van belangrijke papieren bij bekenden achterlaten. Als tussenoplossing voor jezelf kun je ook alles scannen en op een harde schijf of in de cloud zetten. Let wel: digitale bestanden hebben niet dezelfde geldigheid als de originele.
Heb je voor je toekomstige werk een verklaring omtrent gedrag nodig? Vraag die dan op tijd aan.
Sommige landen eisen een gezondheidsverklaring. Zorg in dat geval dat die in orde is, anders kun je je droom niet waarmaken.
Werk en inkomen
Voor een verblijfsvergunning heb je vaak een vast contract nodig hebt, een eigen bedrijf waarbij je aan kunt tonen dat je voldoende inkomsten hebt, of een bepaald bedrag aan eigen vermogen of spaargeld. Ook een pensioen of uitkering kan in bepaalde gevallen voldoen als inkomen. Werk en/of inkomen is dus niet alleen handig als je gaat emigreren, het is onmisbaar. Simpelweg omdat je anders niet verder zult komen dan een lange vakantie.
Wil je een baan in loondienst, ga je ondernemen of heb je een uitkering of pensioen?
En waar moet je hierbij aan denken als je gaat emigreren?
Een baan in loondienst
Net als in Nederland kun je in het buitenland werk vinden via een arbeidsbureau, uitzendbureaus of advertenties op internet of in de krant. Wat hier minder gebruikelijk is en in veel andere landen wel geldt, is dat connecties je enorm kunnen helpen, ook bij heel gewone banen. Je bent nu eenmaal “die buitenlander” zolang ze je niet kennen en als iemand je voordraagt kan het zelfs zo zijn dat ze het door de vingers zien dat je de taal nog niet helemaal beheerst. Ze vertrouwen immers degene die je voordraagt.
Natuurlijk kun je ook ter plekke kijken welke bedrijven er zijn, wat voor werk er gedaan wordt en dan langs gaan om je voor te stellen en een afspraak te maken voor een sollicitatie. Bedenk daarbij wel dat er culturen zijn waarbij mensen je op zo’n moment vriendelijk te woord zullen staan en zelfs aangeven dat ze je zullen bellen, maar dat vervolgens niet doen. Daarnaast is het handig als je in dat eerste gesprek een indruk achterlaat die in de betreffende cultuur als positief geldt. Dat is niet altijd hetzelfde als in Nederland.
Houd er rekening mee dat Nederlandse diploma’s in het buitenland soms anders gewaardeerd worden en dat bepaalde werkzaamheden anders gaan en er een aanvullend certificaat of diploma nodig kan zijn om een zelfde soort functie te vervullen dan je nu doet.
Wil je graag aan de slag, maar kun je geen werk vinden. Overweeg dan om als vrijwilliger aan de slag te gaan bij een bedrijf dat je aanspreekt. Zo kun je je de manier van werken eigen maken, je taalvaardigheid verbeteren (als dat nodig is) en misschien kan het zelfs een opstapje zijn naar een betaalde baan. Een dergelijke vrijwilligersfunctie kan via het berijf zelf lopen of via het arbeidsbureau.
Zorg dat je een arbeidscontract krijgt waarin alle plichten en rechten vermeld staan en laat dit contract nakijken door iemand met kennis van zaken.
Onderzoek wat er nodig is om een werkvergunning te krijgen, zodat je ook daadwerkelijk aan de slag kunt. Heb je daarvoor een verklaring van je werkgever nodig, vraag die dan.
Ondernemen
Waar vind je de voorwaarden om te mogen ondernemen?
Zoals we in Nederland de Kamer van Koophandel kennen waar je je als ondernemer in dient te schrijven en waar je ook informatie kunt inwinnen over de mogelijkheden voor jou als ondernemer, zo zijn er in andere landen ook instanties.
Verdiep je in de mogelijke bedrijfsvormen in dat land en kijk wat het best bij jou en je bedrijf(sidee) past. Het kan handig zijn om iemand met kennis van zaken om advies te vragen, zodat je niet voor onaangename verrassingen komt te staan.
Belastingregels zijn overal anders en als je kiest voor een eigen bedrijf in het buitenland dan zie je al snel door de bomen het bos niet. Schakel voor de boekhouding een professional in om te voorkomen dat je fouten maakt en dat je een onvoorziene naheffing krijgt voor bijv. verkeerd berekende ondernemersbelasting.
Vaak is er op internet of fora informatie te vinden of kun je beginnersvragen daar aan een ervaringsdeskundige stellen.
Als het om inkomen of eigen vermogen gaat gelden voor ondernemers vaak andere of aanvullende regels met betrekking tot het verkrijgen van een verblijfsvergunning. Voorkom dat je voor verrassingen komt te staan door vooraf naar die eisen te informeren en alle gegevens over je bedrijf op de juiste manier en in de juiste vorm aan te leveren.
Emigreren met een uitkering
Heb je een WAO of WIA uitkering vanwege arbeidsongeschiktheid, dan kun je die uitkering vaak meenemen als je verhuisd naar het buitenland. Informeer naar de voorwaarden bij de uitkeringsinstantie.
Pensioen
Emigreren na de pensioenleeftijd
Het persioen wordt opgebouwd uit drie verschillende delen. Als eerste is er de AOW uitkering. Hoe hoog deze uitkering is, is afhankelijk van je burgerlijke staat en van hoe lang je in Nederland gewoond en gewerkt hebt. Als tweede is er het pensioen dat via de werkgever is opgebouwd. Als derde kan er sprake zijn van aanvullend persioen, ook wel lijfrente genoemd.
Een AOW-uitkering kun je meestal meenemen als je emigreert. Of dat kan is afhankelijk van het wel of niet bestaan van een verdrag op dit vlak tussen Nederland en dat land. Hier kun je controleren wat de regels zijn met betrekking tot jouw emigratieland.
Op de website van de SVB vind je hierover informatie.
Ook het pensioen dat via de werkgever is opgebouwd, kunt je in de meeste gevallen ontvangen in het buitenland. Controleer dit bij de specifieke pensioenuitvoerder om te weten hoe het in jouw geval zit.
Voor het uitkeren van lijfrente in het buitenland bieden niet alle aanbieders de mogelijkheid.
Controleer ook je belastingen. Het kan zijn dat je zowel in het land waar je woont als in Nederland belasting betaalt over je pensioen. Is dat zo? Dan kun je hiervoor bij de Nederlandse Belastingdienst (gedeeltelijke) vrijstelling aanvragen.
Pensioen meenemen als je nog niet de pensioengerechtige leeftijd hebt
In dit geval zijn er drie mogelijkheden:
Je kunt je opgebouwde pensioen afkopen.
In sommige gevallen kun je je al opgebouwde pensioen meenemen naar de nieuwe werkgever in het buitenland.
Of je moet een pensioen opbouwen in het land waarheen je emigreert.
Wat het AOW deel geldt, heb je alleen recht op (een deel van) het deel AOW dat je voor je emigratie opbouwde. Maar alleen als Nederland met het betreffende land een verdrag heeft. Je kunt ervoor kiezen om zelf AOW premie in Nederland door te betalen als je in het buitenland woont. Dat kan voor maximaal 10 jaar. Op de website van de SVB vind je hierover meer informatie.
Ook voor de ANW, de Algemene Nabestaanden Wet geldt dat deze niet automatisch doorloopt in het buitenland. Net als bij de AOW kunt je dit voor 10 jaar laten doorlopen als je dat wilt. Informeer bij de betreffende instanties naar de voorwaarden als je hiervan gebruik wilt maken.
De reis naar je nieuwe woonplaats
Hoe ga je op de dag van de emigratie naar je nieuwe woonplaats?
Welke spullen neem je allemaal zelf mee en hoe vervoer je die?
Welke vervoersmiddel en welke route kies je?
Zorg dat je indien nodig tickets hebt, voor bus, trein, vliegtuig, boot, net wat je nodig hebt.
Als je niet op eigen gelegenheid reist, zorg dan dat je van bijvoorbeeld het vliegveld bij je huis kunt komen. Je kunt hiervoor een taxi regelen of , met de hulp van een taxi of ophaalservice.
Let op dat je je in Nederland in de gemeente waar je nu woont uitschrijft voordat je je in je nieuwe woonplaats inschrijft als inwoner. Dat doe je bij de gemeente waar je nu woont en dat kan vanaf 5 dagen voor je vertrek uit Nederland. Niet eerder. Vaak kan dit ook online met je DigiD.
Je inboedel verhuizen
Vervoer je je inboedel zelf of besteed je de verhuizing uit aan een internationaal verhuisbedrijf?
En als je je inboedel niet wilt meenemen, wil je het dan opslaan of verkopen of weggeven?
Er zijn gespecialiseerde verhuisbedrijven die je inboedel naar de nieuwe bestemming kunnen brengen. Er zijn ook mensen die ervoor kiezen hun belangrijkste dingen in een backpack of grote koffer te stoppen om zo kosten te besparen en in het nieuwe land opnieuw te beginnen. Als je niet heel gehecht bent aan je spullen kan die tweede optie je soms zoveel geld besparen dat je er een andere inboedel van kunt aanschaffen. In sommige landen is er een levendige tweedehandscultuur waarbij je voor weinig geld heel mooie spullen kunt overnemen. In andere landen betekent niets meenemen dat je bijna alles nieuw zult moeten aanschaffen. Dat verschil kan doorslaggevend zijn voor het besluit om wel of niet je inboedel mee te willen nemen. Om je hier een beeld van te vormen kun je tijdens een oriënterende vakantie op zoek gaan naar de mogelijkheden op dit gebied.
Verhuis je binnen Europa en wil je een beperkte hoeveelheid spullen meenemen, dan zijn er soms ook mensen die veel internationaal reizen en wat ruimte in de bus of auto over hebben en je willen helpen.
Op emigratie fora of fb groepen kun je vragen naar ervaringen van anderen om zo voor jezelf te bepalen wat het best bij je past.
Maak je gebruik van een verhuisbedrijf, dan hebben zij standaard checklisten en aanwijzingen om de verhuizing van je spullen in goede banen te leiden. Hou bij vervoer over zee rekening met een wachttijd. Je spullen zullen niet tegelijk met jou aankomen. Bedenk hoe je die tussenperiode wilt overbruggen.
Heb je kleine dingen met emotionele waarde die je meteen een plekje in je nieuwe huis wilt geven om zo snel een thuisgevoel te creëren? Zorg dan dat die dingen gemakkelijk te vinden zijn en dat je ze snel een plek kunt geven.
Verhuizen is een hoop werk en emigreren is dat nog veel meer. Het kan fijn zijn om in je nieuwe huis zo snel mogelijk een hoekje in te richten waar je kunt relaxen en tot jezelf kunt komen tussen de bedrijven door. Bedenk wat je nodig hebt om temidden van alles wat er op je af komt te kunnen ontspannen. Als je jezelf dat kunt geven, gaat het je emigratie heel veel gemakkelijker maken.
Neem je je auto mee? Zoek dan uit wat er nodig is om die in te voeren. Soms is het duurder om een auto in te voeren dan om een nieuwe aan te schaffen.
Let op dat je bij invoeren van je auto elders, de auto ook in Nederland dient uit te voeren. Hoe dit werkt kun je vinden op de website van de RDW.
De taal
Ga je naar een land waarvan je de taal niet beheerst, bedenk dan of je de taal direct nodig hebt en nog in Nld een taalcursus wilt doen, of dat je dat in je nieuwe land wilt doen. Onderzoek in het laatste geval ook hoe je dat praktisch gezien vorm kunt geven en of het haalbaar is.
Wordt er van je verwacht dat je een inburgeringscursus doet? Informeer hoe dit werkt en waar je terecht kunt, zodat je je na aankomst kunt aanmelden.
Naast een taalcursus zijn boeken, luisterboeken, films, het nieuws en series goede manieren om de taal te leren beheersen. En natuurlijk contact met de buren in je nieuwe woonplaats.
Let ook op de verschillende talen of vormen van de taal zoals die in het land waar je heen gaat gebruikt worden. Vaak zijn er net als in Nederland grote verschillen tussen regio’s en moet je voor je werk de officiele taal beheersen, maar heb je in het dagelijks leven te maken met buren die een dialect spreken. Het lijkt dan of je twee nieuwe talen moet leren spreken.
Het is een groot verschil of je een taal moet leren die net als het Nederlands behoort tot de Germaanse taalfamilie of dat je een taal moet leren die niet verwant is aan wat je al kent. Hou er rekening mee dat het in het laatste geval waarschijnlijk langer zal duren voor je de taal goed beheerst.
Over het algemeen geldt dat mensen het enorm zullen waarderen als je je best doet om in de taal van hun land te praten, ook als dat verre van perfect gaat.
Het beheersen van de taal, in welke mate dan ook, opent deuren. Daarnaast eisen veel werkgevers dat je de taal al enigszins machtig bent als je gaat solliciteren. Hoewel dat ook afhankelijk is van de functie die je vervult.
Medisch
In andere landen is de zorg vaak heel anders geregeld dan in Nederland. Door je vooraf te verdiepen in hoe het werkt, kun je zorgen dat je geen schulden hoeft te maken als je medische zorg nodig hebt.
Vragen die je daarbij op weg kunnen helpen zijn:
Wat voor verzekering heb je nodig om medische zorg te kunnen krijgen?
Is het nodig om een particuliere verzekering of aanvullende verzekering af te sluiten?
Zijn er huisartsen of moet je direct naar het ziekenhuis als er iets is?
Hoe en waar kun je medicatie krijgen?
Hoe zijn de kinderen verzekerd?
Als je emigreert, heb je geen recht meer op zorgverzekering in Nederland, dus die moet je stop zetten. En je moet een nieuwe zorgverzekering in het land van bestemming regelen. Let er hierbij op dat je voorkomt dat je een periode onverzekerd bent. Je kunt je daarvoor pas uitschrijven uit Nederland als je emigratie rond is en je officieel bent ingeschreven in je nieuwe land, of je kunt kiezen voor een particuliere verzekering als tussenoplossing voor de periode dat je verblijfsvergunning nog niet rond is.
Wanneer je voor een Nederlandse werkgever blijft werken in het buitenland, dan heb je ook na je emigratie nog recht op een Nederlandse ziektenkostenverzekering. Maar let op: dit geldt alleen voor de werknemer in kwestie en niet voor een partner en kinderen. Voor hen moet je dus een nieuwe zorgverzekering afsluiten.
Voor sommige landen is het nodig dat je een gezondheidscheck of medische keuring ondergaat. Vraag in dat geval na aan welke eisen deze keuring moet voldoen en of dat via je eigen huisarts en/of tandarts kan of dat het via een speciale keuringsarts moet.
Zeker in geval van specifieke gezondheidsuitdagingen kan een brief van de huisarts met medische gegevens handig zijn. Laat die dan ook vertalen in de taal van je emigratieland zodat alle informatie eenvoudig over te dragen is aan ee nieuwe behandelend arts.
Gebruik je medicatie? Vraag dan extra aan om de eerste periode te overbruggen en neem bij vertrek belangrijke medicijnen in je handbagage mee.
Ga na of er vaccinaties verplicht zijn en regel die indien nodig.
Bank en geldzaken
Alle Nederlandse banken stellen als voorwaarde dat je in Nederland woont en ingeschreven staat bij de Gemeentelijke Basis Administratie (GBA). Daarnaast moet je een Nederlands identiteitsbewijs of een verblijfsvergunning hebben.
Als je emigreert heeft dat dus gevolgen voor je bankzaken in Nederland. Zolang je verblijf in het buitenland van korte termijn is, kun je vaak gebruik blijven maken van de diensten van je bank tegen de gewone tarieven. Soms is er een aanvullende verklaring nodig van bijvoorbeeld de werkgever. Bij een langer verblijf in het buitenland gelden hogere tarieven of kan de bank de bankrekening opheffen. Verdiep je daarom in de voorwaarden die jouw bank hieromtrent stelt en voorkom verrassingen. Onderzoek indien nodig of het mogelijk is om je bankrekening om te zetten in een rekening voor niet-ingezetenen.
Vergeet bij het omzetten van bankzaken ook de rekeningen van de kinderen, spaarrekeningen en beleggingsrekeningen niet.
Zet indien nodig incasso’s die je hebt lopen stop.
Heb je een creditcard via een creditcardmaatschappij, geef daar dan je adreswijziging door en eventueel aanvullende informatie.
Kijk of vraag voor het openen van een bankrekening in het buitenland na wat je daarvoor mee moet nemen.
Heb je een bankkluis, vraag na of je die aan kunt houden en bedenk of je dat ook wil of onderzoek wat voor alternatief er is in je emigratieland.
Startkapitaal
Hoeveel startkapitaal heb je nodig voor je emigratie en hoe kom je daaraan?
Denk aan de verhuiskosten en/of de aanschaf van meubels en ander materieel, het kopen en opknappen van een huis, het aanschaffen of het importeren van een nieuwe auto.
Start je een eigen bedrijf waarbij je pas in het land van emigratie inkomsten kan gaan verwerven, hou er dan rekening mee dat het een tijd zal duren voor die inkomsten op gang komen. Hoe lang gaat die periode zijn en hoeveel geld heb je nodig om gedurende die tijd in je levensonderhoud te voorzien?
Veel landen stellen daarnaast een inkomens- of vermogenseis om een verblijfsvergunning te kunnen krijgen. Welke eisen zijn er in jouw geval?
Verzekeringen
Ga na in hoeverre je verzekeringen zoals inboedelverzekering, aansprakelijkheidsverzekering, autoverzekering, levensverzekering, uitvaartverzekering en reisverzekering nog gelden als je je in Nederland uitschrijft uit het bevolkingsregister.
En onderzoek welke verzekeringen je nodig hebt in het land van emigratie.
Val je door de loop van omstandigheden tussen het moment van uitschrijven in Nederland en het moment van inschrijven in je emigratieland buiten de dekking van diverse verzekeringen, dan kun je voor die periode een expatverzekering afsluiten.
Zorg dat je van alle verzekeringen die nog wel geldig zijn een kopie van de verzekeringspolis bij je hebt. Je kunt dat bijvoorbeeld doen door die naar jezelf te mailen.
Belastingen en sociale verzekeringen
Voordat je vertrekt uit Nederland moeten lopende belastingzaken afgehandeld zijn. Nog openstaande aanslagen moeten betaald zij.
Over het jaar dat je emigreert moet je achteraf een M-biljet invullen. Dat is een speciaal belastingbiljet zodat belastingzaken uit het jaar van je emigratie op de juiste manier afgehandeld worden. Dit is een vrij uitgebreid aangiftebiljet.
Als je na je emigratie inkomsten in Nederland blijft houden, vanwege een huis dat je verhuurt, rente op een spaarrekening, beleggingen, werk, een onderneming of nog iets anders, dan kan het zijn dat je na je emigratie ook belastingplichtig blijft in Nederland. Bijvoorbeeld omdat Nederland en het emigratieland beiden EER (Europese Economische Ruimte) lidstaat zijn en een verdrag hebben gesloten m.b.t. belastingen.
In bepaalde gevallen kan het zinvol zijn om een belastingadviseur om hulp te vragen, om zo tot de voordeligste optie binnen de regelgeving van beide landen te komen.
Getrouwd of geregistreerd partnerschap?
Het huwelijk wordt in beginsel overal ter wereld erkend, maar voor geregistreerd partnerschap is dat anders.
Als je in Nederland een geregistreerd partnerschap aangegaan bent en gaat emigreren, ga dan na welke wetgeving in het emigratieland van toepassing is op het geregistreerd partnerschap.
Voor landen in de EU kun je deze website raadplegen.
Er is een aantal EU-landen waar het geregistreerd partnerschap niet erkend wordt .
In deze landen is het wel nog steeds mogelijk dat je samen met je partner in het land mag komen wonen. Het geregistreerd partnerschap wordt namelijk gezien als een aantoonbare duurzame relatie. Let wel op: als je verhuist naar een land waar het geregistreerd partnerschap niet erkend wordt, kan gevolgen hebben voor het erfrecht.
Of je geregistreerde partnerschap buiten de EU geldig is, dat is afhankelijk van de wettelijke regels van dat land.
Emigreren met kinderen
Voor de kinderen moet er in het emigratieland onderwijs geregeld worden.
Verdiep je in de mogelijke onderwijsvormen en de verschillen met het onderwijs zoals de kinderen dat in Nederland gewend zijn. Vaak is het zo dat kinderen dingen die vertrouwd zijn als prettig ervaren. Daarnaast kun je ook kijken wat ze op dit moment juist als niet fijn ervaren op school. Zijn er meer of minder mogelijkheden op dat vlak in het emigratieland? Wat willen de kinderen? Wat past bij ze? En wat past bij jouw visie als ouder?
Schoolsystemen kunnen erg verschillen. Verdiep je in de onderwijscultuur, verschillende scholen in de regio waar je wilt gaan wonen en kijk wat bij je kind past. Een emigratie is leuk en spannend, maar alleen als ook dit deel past bij je kind, zodat het niet elke dag na schooltijd diep ongelukkig thuis komt.
In sommige landen en/of plaatsen kan je kind op school ook les krijgen in de eigen taal om zo de beheersing van de moedertaal op peil te houden. In andere landen moet je dit zelf verzorgen als je dat belangrijk vindt.
Houd er ook rekening mee dat er landen zijn waar het heel gewoon is dat kinderen op de leeftijd van 16 jaar al uit huis en op kamers gaan omdat de hogescholen en universiteiten vaak op grote afstand liggen. Bedenk of je dit wil en zo nee, pas dan de keuze van je woonplaats daarop aan.
Na emigratie zal de kinderbijslag in Nederland stoppen. In veel landen is er een soortgelijke vergoeding. Ga na of je die vergoeding moet aanvragen of dat de aanvraag automatisch in gang gezet wordt als je kinderen ingeschreven worden als inwoner van het betreffende land.
Huisdieren
Je huisdier kun je in veel gevallen niet zomaar meenemen als je gaat emigreren.
In elk geval moet je huisdier een dierenpaspoort hebben, meestal moeten ze bepaalde vaccinaties recent gehad hebben en vaak moeten ze gechipt zijn. De vaccinaties en chipbewijs moeten in het paspoort vermeld staan.
In sommige landen moet je huisdier een periode in quarantaine om mee te mogen emigreren. Bedenk hoe dit voor je huisdier zal zijn en of het dit waard is.
Daarnaast is het zo dat bepaalde dieren niet in alle landen toegestaan zijn als huisdier en het meenemen van grotere dieren, zoals bijv een paard, is soms gebonden aan allerlei extra regels en voorschriften waardoor dat gecompliceerd kan zijn.
Als je voor het vervoer van grotere dieren gebruik moet maken van een daarin gespecialiseerd verhuisbedrijf, zoek dan eerst contact met iemand die je is voorgegaan en vraag na waar je op moet letten. Zo kun je een slechte ervaring voorkomen.
Zoek een en ander goed uit voor je de “oversteek” maakt, zodat alles in orde is ten tijde van de verhuizing en je niet bij de grens voor het blok gesteld wordt hoe je een bepaald probleem moet oplossen.
Besluit je je dieren toch niet mee te nemen? Zorg er dan voor dat ze een fijn nieuw thuis krijgen bij iemand anders.
Op welke datum wil je vertrekken?
Een veelvuldig gegeven advies is: neem geen overhaaste beslissingen.
Als een te snelle beslissing betekent dat je wat je wilt en nodig hebt niet voldoende overdacht hebt voor jouw situatie, dan kan dat grote gevolgen hebben. Niet alleen voor jezelf, maar ook voor je gezin en je financiële situatie.
Tegelijkertijd geldt dat niet iedereen hetzelfde is. De een heeft jaren voorbereidingstijd nodig, terwijl een ander alles in een paar weken rond heeft. Neem de tijd die jij nodig hebt en laat je niet afleiden door wat anderen normaal of wenselijk vinden. Jouw emigratie gaat om jou.
Opzeggingen en adreswijzigingen
Net als bij iedere andere verhuizing moet je ook bij een emigratie dingen opzeggen en adreswijzigingen doorgeven.
Kijk na welke abonnementen je hebt en van welke verenigingen je lid bent en bepaal welke je mee wil en kan nemen en welke je op moet zeggen.
Om niets te missen kun je je uitgaven op je bankrekening nakijken en alle terugkerende uitgaven noteren.
Wat wil je opzeggen?
Denk aan sport- en hobbyclubs, kranten, tijdschriften, bibliotheek, vakliteratuur, aan je huisarts, tandarts en specialisten, aan onderhoudsabonnementen van bijvoorbeeld de centrale verwarming, de glazenwasser, schoorsteenveger, alarm, postbusnummer, kijk- en luistergeld, diverse verzekeringen die je niet langer nodig hebt, televisie, netflix enz.
Zoek er de adressen en de voorwaarden met de opzegtermijn bij en zeg conform die voorwaarden op, zodat je verplichtingen vervallen.
Wat wil je aanhouden?
Informeer of dat kan als je naar het buitenland gaat.
En stuur ze een adreswijziging als dat kan of zeg op wanneer dat niet kan.
Denk bij adreswijzigingen ook aan familie, vrienden en zakenrelaties, aan de belastingdienst, verzekeringen, de bank en pensioenfondsen.
Met de doorzendservice van Post NL zorg je dat alle post die toch nog op je oude adres komt naar je nieuwe adres doorgestuurd wordt. Dit kan ook in het buitenland zijn.
De achterban
Voor familie en/of vrienden kan het een fijn idee zijn als ze naast je nieuwe adres ook je vluchtnummers weten. En als je al besproken hebt hoe je vanuit je nieuwe woonplaats contact wilt onderhouden.
Plan B
In elke situatie kan het gebeuren dat dingen anders uitpakken dan je hoopte.
Omdat een emigratie zoveel impact heeft en eigenlijk een heleboel veranderingen bij elkaar zijn, maakt dat de kans extra groot dat er dingen anders blijken dan je aanvankelijk dacht of hoopte.
Neem de tijd om daarbij stil te staan en om te bedenken hoe je met bepaalde problemen om wilt en kunt gaan.
Wat ga je doen als de plek waar je bent gaan wonen niet bevalt?
Welke opties heb je als je werk niet bij je blijkt te passen?
Wat heb je nodig om dat bij te sturen en de dingen zo te veranderen dat je uit kunt komen bij wat je wél wilt?
In zo’n geval is het handig om een Plan B te hebben. Een plan dat je helpt om je situatie te veranderen als je daar behoefte aan hebt.
Door na te denken over een Plan B voorkom je dat je je overweldigd voelt en gestrest raakt als dingen tegen zitten.
De Balans opmaken
Neem regelmatig de tijd om de balans op te maken en alle positieve en negatieve ervaringen op een rij te zetten. Dat helpt je om op tijd een verandering in te zetten als je merkt dat dingen niet zo gaan als je wilt.
Als je de Queeste gedaan hebt en af en toe herhaalt, zul je merken dat dit een automatisch proces wordt dat onderdeel is van je leven. Daardoor stuur je heel gemakkelijk bij en blijf (of word) je tevreden met hoe de dingen gaan.
Last but not least
Een praktische emigratie checklist zoals deze is natuurlijk ontzettend handig. Maar emigreren gaat niet alleen om praktische zaken. Het zijn juist de dingen die je emotioneel raken die je emigratie tot een succes kunnen maken of juist kunnen zorgen dat je emigratie een mislukking wordt.
Wil je voorkomen dat jouw emigratie mislukt? Klik dan hier om je aan te melden voor het gratis e-book Emigreren? Voorkom de Vijf Valkuilen
